De verloren generatie

Terugdenkend aan het WK krijg ik nog steeds wel een glimlach op mijn gezicht. Denkend aan een kruipende Iker Casillas, de Haagse penaltyheld Tim Krul en het huilende Mexicaanse Youtube- meisje. Natuurlijk, die halve finale tegen Argentinië had best anders kunnen uitpakken. Maar voor dit Nederlands elftal was een derde plaats zo verkeerd nog niet. Want dit was geen gewoon Nederlands elftal, dit was een knap bij elkaar geïmproviseerd geheel van de bondscoach. Het waren oude vedettes van rond of boven de dertig, waarvan de houdbaarheidsdatum ernstig betwijfeld werd. Aangevuld met jonge knapen uit onze eigen verguisde eredivisie. Plus natuurlijk wel de twee wereldsterren Arjen Robben en Robin Van Persie. Maar wie onze selectie goed bekeek viel één ding op, het gapende gat tussen de oudgedienden en de nieuwelingen. Wat was er gebeurd met deze verloren generatie? Maar nog veel frappanter, was dit niet de generatie die ons voor het eerst Europees Kampioen maakte met Jong Oranje?

We maken een sprongetje in de tijd en komen aan in het jaar 2005. Een tijd waarin ploegen als Ajax en PSV nog goed meedraaiden in de Champions League. Eerlijkheidshalve dient gezegd te worden dat de uitblinkers veelal van over de grens kwamen. Spelers als Zlatan Ibrahimovic, Cristian Chivu, Jefferson Farfan en Alex waren onmisbaar voor deze teams en werden aangevuld met onze beste spelers en doorbrekende talenten. Maar verder was er maar weinig oog voor jeugdspelers en jeugdvoetbal. Dit kwam ook mede door de niet noemenswaardige prestaties van Jong Oranje. Waar het echte Oranje samen met Frankrijk, Duitsland, Italië en Portugal tot de Wereldtop behoorde, daar wist Jong Oranje zich vaker niet als wel te plaatsen voor de eindrondes. Maar in 2005 was men er wel bij, al had dit een andere reden, Nederland was het gastland.

Dit ging niet onopgemerkt voorbij in de media en veel wedstrijden werden dan ook uitgezonden. Daarnaast bouwde de NOS ook tal van programma’s om dit jeugd WK heen. Het publiek liet het evenmin afweten en de stadions waren goed gevuld en sfeervol. Nederland maakte deze zomer kennis met latere wereldsterren als Radamel Falcao, David Silva en John Obi Mikel. Ook de op dat moment verheerlijkte tienerster uit Amerika, Freddy Adu, deed mee evenals de Italiaan Graziano Pelle. Dan het toernooiverloop, dit was zoals wel vaker bij jeugdtoernooien spannend en onvoorspelbaar. Zo werd China het best presterende land in de groepsfase, haalde Marokko, gesteund door duizenden landgenoten de halve finale en strandde Nederland in de kwartfinale tegen Nigeria, door de penaltyserie te verliezen met maar liefst 10-9! Uiteindelijk werd het Argentinië van absolute uitblinker Lionel Messi wereldkampioen.

Maar de nationale interesse voor jeugdvoetbal was met dit toernooi gewekt. Daarnaast had Nederland een goede lichting die zich dan ook wist te plaatsten voor het EK van 2006. Coach was destijds de Fries Foppe de Haan die na een jarenlang dienstverband bij SC Heerenveen toe was aan iets nieuws. Uiteindelijk bleek er een waanzinnige klik te ontstaan tussen de oude, nuchtere Fries en het jonge grut wat veelal uit de randstad kwam. Twee werelden kwamen als het ware samen. Onder leiding van Foppe de Haan werd een hecht, sterk team gecreëerd, dat voort borduurde op het team uit 2005. Na een nederlaag in de openingswedstrijd tegen Oekraïne en een gelijkspel tegen Denemarken werden vervolgens Italië en Frankrijk weggezet. In de finale werd sportieve wraak genomen op Oekraïne en was Nederland met 3-0 te sterk. Voor het eerst was Nederland Europees Kampioen geworden.

Het jaar daarop, 2007, mocht Nederland hierdoor zelf het toernooi organiseren. Net zoals in 2005 was de publieke belangstelling weer enorm. Op het eerste oog leek het team er niet sterker op geworden, maar ook nu presteerde het team weer geweldig en werd in de finale Servië op kinderlijke wijze verslagen. Daarmee prolongeerde Jong Oranje zijn titel en plaatste zich ook nog eens voor de Olympische Spelen. Één ding stond vast, wij hadden goud in handen, dat kon niet anders. Ons huidige Nederlands Elftal zou de komende jaren aangevuld worden met deze uitblinkers van coach Foppe de Haan en dan zouden we helemaal uitgroeien tot een titelfavoriet.

Zo ver kwam het niet. Totaal niet. We haalden weliswaar in 2010 de WK finale en in 2014 de halve finale, maar hadden we dat aan deze jongens te danken? Niet bepaald. Als we het lijstje doornemen zien we dat we met Ron Vlaar, welgeteld één basisspeler hebben overgehouden aan deze generatie. Met Klaas Jan Huntelaar hebben we weliswaar nog een klassespeler, maar toch vooral bankzitter bij Oranje en de verdere oogst is nieuwbakken backup Paul Verhaegh en de vaste wisselkeepers van de laatste jaren Tim Krul en Michel Vorm.

Veel jongens haalden het grote Oranje overigens wel, maar vielen daarna stil in hun ontwikkeling of leken meer bezig met randzaken en geld verdienen dan met hun sportieve succes. Spelers als Ismail Aissati, Ryan Babel en Hedwiges Maduro werd een grote toekomst voorspeld, maar spelen nu in de marge in Griekenland en Turkije. Met Royston Drenthe, Maceo Rigters en Collins John ging het nog veel harder bergafwaarts. Mensen in Engeland krijgen nog spontaan de slappe lach, terugdenkend aan deze spelers. Wat voor al deze spelers geldt is dat ze te snel te grote stappen wilden maken en daardoor constant de verkeerde keuze gemaakt hebben.

Verder bleek het plafond van jongens als Demy de Zeeuw, Stijn Schaars, Nick Hofs, Otman Bakkal en Edson Braafheid toch niet zo hoog te liggen als vooraf gehoopt en voor Gijs Luirink, Calvin Jong a Pin, Tim Janssen, Julian Jenner en Patrick Gerritsen kan nu al wel gesteld worden dat deze EK’s het hoogtepunt uit hun carrière geworden is.

In plaats van het gehoopte goud, kregen we misschien wel de slechtste generatie van de laatste twintig jaar voor het Nederlands Elftal. Leuk detail: Argentinië had onlangs met Lionel Messi, Pablo Zabaleta,Sergio Aguero,Ezequiel Garay, Lucas Biglia en Fernando Gago, zes spelers, vijf basisspelers en drie penaltymakers op het veld staan tegen Nederland die er ook in 2005 bij waren. Een nieuwe nederlaag voor onze verloren generatie.