‘Ajax hanteert de goede volgorde en weet hoe je omgaat met talenten’

RIDDERKERK - 1976 is het jaar van de eerste vrije presidentsverkiezingen in Portugal. Op 27 juni van dat jaar wordt de immens populaire António Ramalho Eanes in Lissabon gekozen tot president van de smalle rechthoek ten westen van grote broer Spanje. Begin november wordt in diezelfde residentie een jongetje geboren dat de naam Daniel da Cruz Carvalho krijgt.

Door QASIM HAKIM

Het kind is een samensmelting van een filosoof (vader) en een dokter (moeder), grote kenners van respectievelijk geest en lichaam. De mentale conditie van het door hen op de wereld gebrachte levenswonder vertoont een verhoogde ontwikkeling in de prefrontale cortex, de frontale kwab van de hersenen, waar onder andere Brodmann groep 10 en 11 schuilen: de hersengebieden die het snelle denken, analyseren en ruimtelijk denken dragen. “Dit zijn de eigenschappen die een topvoetballer onderscheiden van de gemiddelde voetballer. De bal lijkt te zijn opgenomen in hun mentale schema, alsof het een onderdeel van hun lichaam betreft”, vertelde neuropsycholoog Erik Matser al eens in gesprek met Voetbalzone.

Dani is zo’n geboren voetbaltalent en wordt dan ook snel ontdekt door de scouts van Sporting Portugal, de club die ook Luís Figo en Cristiano Ronaldo de voetbalwereld voor het eerst kennis liet maken met de acrobatiek tussen hun voeten en de bal. Tussendoor kwam Dani de academie binnengewandeld, een jongen die minstens zo goed was als Figo en CR7, maar zijn talent niet optimaal benutte. Dani kreeg als grove diamant niet de mogelijkheid eerst het nodige slijpwerk te ondergaan in het eerste elftal os Leões.

Hij werd al snel verhuurd aan West Ham United om ervaring op te doen. “Dat was geen verstandige keuze van de club”, vertelt Dani op de eerste etage van hotel Van der Valk in Ridderkerk. De inmiddels 36-jarige Portugees, tegenwoordig werkzaam als voetbalanalist voor de Portugese televisie, is in Nederland aanwezig om de presentatie van nummer 18 van Helden Magazine bij te wonen. Daarin wordt hij geïnterviewd door Barbara Barend.

Inderdaad, tot rust komen in Londen staat synoniem voor een dutje doen in de discotheek. Dani kwam dan ook niet tot wasdom in Londen. “Ik had in Harry Redknapp een trainer die zich totaal niet interesseerde voor de menselijke kant van zijn spelers. Hij was een man die veel wist van voetbal, maar tactisch gezien was hij tegelijkertijd een ‘nul’. Daarnaast was zíjn waarheid altijd dé waarheid. Het was bij hem ‘ik’ en niet ‘ons”, weet Dani nog. Hij gaat dieper in op de keuze en het probleem van Sporting om jonge spelers elders te laten rijpen. “Sporting brengt de grootste talenten van ons land voort, maar de meeste spelers komen niet tot wasdom. Ze worden direct verhuurd aan een andere club, in plaats van zich te mogen ontwikkelen binnen de eigen selectie van het eerste elftal.”

Voetbalzone was eerder twee keer op bezoek bij FC Porto, waar techniektrainer Pepijn Lijnders destijds vertelde dat de jeugd van de huidige kampioen van Portugal de beste was na een inhaalslag richting Sporting. Dani vindt dat echter onzin. “Geef mij een voorbeeld van een jeugdexponent van FC Porto dat een definitieve doorbraak heeft gekend?”, vraagt hij. Hij heeft een sterk punt en er wordt dan ook bewust een verkeerd voorbeeld gegeven. Goede voorbeelden zijn er namelijk niet. Over Sergio Oliveira kopte de krantO Jogo aan de vooravond van FC Porto-Chelsea op 24 november 2009 dat de zestienjarige jeugdspeler een ster in wording was. “Deze jongen ken ik vaag. Hij heeft voor Portugal Onder-20 gespeeld, maar is nooit doorgebroken. Hij was overigens niet eens de beste speler van zijn lichting. FC Porto koopt altijd jonge spelers uit Zuid-Amerika die ze uiteindelijk voor veel geld doorverkopen. Dat weet iedereen en dat doen ze goed”, aldus Dani.

De manier van succesvol opleiden gebeurt volgens Dani bij de club die hij na West Ham United aandeed: Ajax. “Ik heb veel bewondering voor de werkwijze van Frank (de Boer). Ajax heeft mij daarnaast gevormd in mijn denkwijze over voetbal. Het is ook de club die mij het meest aan het hart gaat. Dat komt door mijn ervaringen als voetballer en mens tijdens mijn periode in Nederland. Veel zaken die mijn trainers Louis van Gaal, Morten Olsen en Jan Wouters mij verteld hebben zijn mij bijgebleven.”

Dani werd gehaald als een belofte en bleef het eeuwige talent door de manier waarop hij omging met zijn kwaliteiten. “Voetbal was voor mij niet het belangrijkste in het leven. Ik heb niet alles uit de kast gehaald zoals Cristiano Ronaldo dat nu doet. Ronaldo wil in alles de beste zijn en iedereen overtreffen. Van de beste voetballer zijn tot het grootste horloge dragen; die jongen heeft een geweldige drive. Ik was niet zo ambitieus en dan bereik je niet de absolute top”, geeft Dani toe.

Iemand met dezelfde ambitie als de Portugese dribbelaar is Real Madrid-trainer José Mourinho. De man die op zijn 65ste de boeken in wil gaan als de succesvolste coach aller tijden. Dani werkte samen met Mourinho tijdens hun gezamenlijk periode bij Benfica in 2000. Dani is een aanhanger van de Ajax-methode die in één adem te noemen valt met Johan Cruijff en Barcelona. Lijnrecht daartegenover staat die van Mourinho. De succescoach is weliswaar als oefenmeester gevormd in Catalonië, maar heeft vervolgens zijn eigen methode weten te creëren. Met veel succes. Een manier van werken die door de nodige critici echter niet langer wordt gerekend tot een succesvolle formule nu El Único tussen 2010 en 2013 de Champions League niet heeft weten te winnen met het sterrenensemble van Real Madrid.

“De mensen die denken dat het tijdperk van Mourinho ten einde is, hebben het mis. Dat is ontzettend kort door de bocht: ik vind het zelfs een belachelijke gedachte. Mourinho is een zeer intelligente coach die het erg goed heeft gedaan in Madrid. Hij zal de komende vijftien jaar het voetbal blijven domineren als trainer. Hij heeft de touwtjes in handen gekregen bij een club die moeilijk te managen is, alleen al als je kijkt naar alle moeilijke karakters binnen de spelersgroep. Daar heeft hij een hecht collectief van weten te smeden binnen het veld. Je wordt niet zomaar met honderd punten kampioen van Spanje.”

“Daarnaast heeft hij drie keer achter elkaar de halve finale bereikt in de Champions League. Dan kun je wel zeggen dat alleen de winst telt, maar voordat Mourinho arriveerde in Madrid was Real vijf jaar lang niet verder gekomen dan de achtste finale.” Dani verwacht zoals bijna iedereen dat zijn vriend en landgenoot na dit seizoen weer bij Chelsea aan de slag gaat. “Ik denk dat Mourinho de komende vijf à zes jaar Chelsea gaat coachen en daarna trainer wordt van Manchester United”, voorspelt hij.

En Dani zelf? “Ik ben tevreden met mijn leven. Ik heb een prachtige vrouw en dochter. Daarnaast heb ik veel plezier in mijn werk als voetbalanalist voor de Portugese televisie. Ik had meer met mijn talent kunnen doen als voetballer, maar het was door mijn ogen een wereld die niet helemaal de mijne was. Ik kon niet tegen de valse beloftes die gemaakt werden door met name bestuursleden. En dat waren er nogal wat, vooral in mijn periodes bij Benfica en Atlético Madrid. Daarnaast vind ik het een doodzonde dat talentvolle kinderen zich niet eerst optimaal ontwikkelen als mens binnen de meeste jeugdopleidingen van voetbalclubs. Dat geldt namelijk als basis voor iedere voetballer. Alles staat meteen in het teken van presteren. Bij Ajax hanteren ze wél de juiste volgorde: die club weet hoe er moet worden omgegaan met talentvolle kinderen.”

Iets dat in Portugal ontbreekt. Talenten worden doorgaans geen sterren. De nationale ploeg is moment een goede afspiegeling van de beperkte aanwezigheid van topspelers. “Buiten Cristiano Ronaldo zijn er weinig tot geen spelers die onderscheidend kunnen zijn voor ons land. Nani is een twijfelgeval, terwijl João Moutinho nog altijd in eigen land speelt en zich daardoor niet doorontwikkelt. Dit is geen goede generatie.” De roep om een bezem door de Portugese opleiding wordt dan ook steeds luider. “Ik zou graag in Portugal een voetbalacademie in de stijl van Ajax willen opzetten”, zegt Dani. Hij zou een revolutie kunnen ontketenen als grondlegger van het moderne voetbal op Portugese bodem. In de geest van Johan El Salvador Cruijff, de man die Dani ooit het grootste talent van Ajax noemde. Dan komt hij alsnog in een eregalerij te hangen tussen (intern)nationale grootheden als Eusébio, António Ramalho Eanes, Vasco da Gama, Figo en Cristiano Ronaldo.