Bom barst bij LaLiga-club: fans vernietigen president na nieuwe provocatie

Het bezoek van Rocío Monasterio aan het Copa del Rey-duel tussen Rayo Vallecano en Real Betis (1-2) heeft voor opschudding gezorgd in de Madrileense straten. Het parlementslid van de rechts-populistische partij Vox was op uitnodiging van Rayo-president Raúl Martín Presa aanwezig in Vallecas, maar haar bezoek aan het stadion werd allerminst gewaardeerd door de ultralinkse harde kern van de club, los Bukaneros, uitgesproken sympathisanten van de linkse partij Unidos Podemos. Volgens de aanhang was de uitnodiging van Martín Presa provocatief van aard. Er volgden beledigingen en spreekkoren, die overigens niet geheel onverwacht kwamen en slechts het topje van de ijsberg vormen.

Door de fans van Rayo werd het eerste duel in de halve finale van de beker gezien als ‘de wedstrijd van de eeuw’. Het was tenslotte een zeer bijzondere ontmoeting voor los Rayistas, die bijna veertig jaar geleden voor het laatst de halve eindstrijd van de Copa del Rey haalden. Wat een historische avond had moeten worden, draaide uit op een deceptie. Niet alleen vanwege de 1-2 nederlaag, die overigens nog wel rechtgezet kan worden in de return in het Benito Villamarín op 3 maart, maar ook vanwege de ongewenste aanwezigheid van Monasterio. De politica werd, net als de president, negentig minuten lang uitgejoeld, beledigd en met spreekkoren belaagd. De schurende verstandhouding tussen Martín Presa (en genodigden) en de supporters van Rayo heeft een lange historie.

Tweets by RayoVallecano

In mei 2011 werd 98,6 procent van de aandelen van het noodlijdende Rayo overgenomen door zakenman Martín Presa. Tot de bewuste datum was Rayo op sterven na dood. Onder leiding van de voorgaande eigenaren, de familie Ruiz-Mateo, was de club beland in een sportieve malaise, waren de schulden opgelopen tot ongekende hoogten en konden de spelerssalarissen niet meer worden betaald. Martín Presa herstelde de financiële onrust, en daarmee ook direct de sportieve noodsituatie. Alle salarissen werden op tijd betaald, Rayo promoveerde naar de Primera División en het daaropvolgende seizoen werden grote namen als Diego Costa, Raúl Bravo en Koke (Sergio Contreras Pardo, niet te verwarren met Jorge Resurrección Merodio) binnengehaald.

Ondanks de zo cruciale reanimatie leven de politiek rechtsgeoriënteerde president van Rayo en fanatieke, linkse aanhang van de club al jaren op gespannen voet. Vallecas, de Madrileense wijk waar het gelijknamige stadion gelegen is, staat bekend als ‘volksbuurt’ waar hardwerkende arbeiders zijn opgegroeid. De groep los Bukaneros werd in 1992 opgericht door zeven jongens uit de, naar eigen zeggen, arbeidersklasse. De radicale kern verzet zich tot op de dag van vandaag onder meer tegen racisme, fascisme, het ‘moderne’ voetbal en kapitalisme. “Wij willen geen Rayo voor publiciteits- of propagandadoeleinden, maar alleen de club die het ooit was en soms zijn ware geest laat zien wanneer er afstand genomen wordt van andere belangen”, pronkt er onder meer op de website van de groep extreemlinkse fans. Zacht gezegd leidde het verschil in politieke opvatting de afgelopen jaren tot de nodige frictie binnen de club.

De verstandhouding tussen de fans en Martín Presa bereikte het eerste serieuze dieptepunt in januari 2017, toen de aanhang van Rayo voor de transfer van Roman Zozulya ging liggen. De president dacht met de Oekraïener een versterking binnen te halen, maar door de felle protesten van de supporters ketste de deal af. Waarom? Zozulya verscheen op diverse foto’s met symbolen die gelinkt werden aan de Nazi’s en hij is uitgesproken sympathisant van rechtsextremistische groeperingen. Dat botste. In december 2019 keerde Zozulya als speler van Albacete terug in Vallecas om in LaLiga2 aan te treden tegen Rayo. Na spreekkoren, met teksten als puto Nazi (vrij vertaald: fucking Nazi), aan het adres van de Oekraïener werd het competitieduel op het tweede Spaanse profniveau gestaakt. Vervolgens sloeg het coronavirus wild om zich heen, waardoor de wedstrijd pas in juni werd uitgespeeld en de boeken inging als de ‘langste wedstrijd’ in de Spaanse voetbalgeschiedenis.

Een seizoen later trad Albacete, met Zozulya als wisselspeler bij de selectie, opnieuw aan tegen Rayo. De president had in het betreffende duel een onaangename verrassing in huis voor de, vanwege de geldende coronamaatregelen, afwezige supporters. Martín Presa had namelijk zowel Monasterio als Vox-lijsttrekker Santiago Abascal uitgenodigd om de wedstrijd vanuit de skyboxen bij te wonen. De politici gingen dankbaar in op het aanbod, tot frustratie van de fans van Rayo. De woedende harde kern bestempelde de presidentiële uitnodiging van leden van de rechts-populistische partij uitgerekend in het duel tegen Zozulya als een provocerende actie. Na afloop ging een groep supporters naar het stadion om letterlijk alles te ontsmetten. Ook de aanwezigheid van Monasterio tijdens de voor Rayo historisch bijzondere bekerwedstrijd tegen Betis is volgens de aanhangers van de club een sneer van de president.

Eind januari haalde Martín Presa zich ook al de woede van de aanhang op de hals. Ditmaal was het vanwege de terugkeer van trainer Carlos Santiso bij het vrouwenelftal van Rayo om de ontslagen Miguel Ángel Queijo te vervangen. Santiso werd zeven maanden eerder weggestuurd bij Rayo Vallecano Onder 12 vanwege uitgelekte audiofragmenten waarin hij de technische staf ‘aanspoorde’ tot groepsverkrachting. “Deze staf is geweldig, maar er ontbreekt iets. (...) We moeten er eentje neuken, maar ze moet wel ouder dan achttien zijn om gezeik te voorkomen”, zo klonk het bericht dat Santiso destijds zijn baan kostte. Te gast in een radioprogramma van Cadena SER erkende de coach zijn fouten, sprak hij van een ‘vergissing’, een ‘hele slechte grap’ en benadrukte hij dat het niet meer was dan ‘informeel geklets tussen vrienden’. Eveneens gaf Santiso aan spijt te hebben van zijn woorden.

Juist die spijtbetuiging viel in de smaak bij Martín Presa. De president besloot Santiso zeven maanden na zijn ontslag dus terug te halen bij de club om hem ‘een tweede kans te geven’. Het besluit om Santiso in genade aan te nemen en hem bovendien als trainer van het vrouwenelftal aan te stellen, schoot volledig in het verkeerde keelgat bij de aanhang. Unidas Podemos, de feministische partij gelieerd aan Unidos Podemos en gesteund door de harde kern, protesteert nog dagelijks vandaag tegen de rentree van Santiso en eist een onmiddellijk vertrek. Vooralsnog zonder resultaat, want afgelopen donderdag verdedigde Martín Presa, te gast in El Partidazo van de radiozender COPE, zijn besluit publiekelijk.

"De vrouwen - en als iemand iets anders beweert dan liegt ze tegen je - voelen zich erg op hun gemak met Santiso. Iedereen die ik heb gevraagd heeft me verteld dat het een vergissing zou zijn om het zonder deze coach te stellen. Dit is de enige waarheid”, bevestigde Martín Presa, die ontkende dat er ook maar een speelster is die zou aandringen op een vertrek van Santiso. "Ik heb speelsters huilend in mijn kantoor gehad die me vertelden dat wat ze Carlos Santiso aandoen, super oneerlijk is. Iedereen verdient een tweede kans. Wanneer iemand spijt heeft, moet je diegene kunnen vergeven."

Ondanks de felle strijd, kritiek en zelfs haat van de aanhang van Rayo, lijkt zowel de trainer van het vrouwenelftal als de president voorlopig niet te vertrekken bij de club. In mei 2021 gaf Martín Presa in een groot interview nog aan dat het kopen van Rayo de ‘beste beslissing uit zijn leven was’. Hij lijkt dan ook niet onder de indruk van de hoge druk vanuit de volledige wijk om op te stappen. “Presa, vete ya!”, scandeert het aanwezige publiek ieder thuisduel weer om hem te herinneren aan het feit dat hij niet gewenst is. ‘Presa, wegwezen’ galmt eveneens door de straten in Vallecas, waar op iedere lantaarnpaal stickers te vinden zijn met een foto van Martin Presa en het onderschrift ‘Presa carapollas’ (dickhead, red.). Volgens El Confidencial kreeg Martín Presa afgelopen zomer de kans om de club te verkopen voor circa zestig miljoen euro, maar die optie veegde hij resoluut van tafel. “Dit is waarschijnlijk het beste Rayo uit de clubgeschiedenis.”