Danny Blind verdient een eerlijke kans in zijn eigen kwalificatiereeks

Het is ongekend onrustig bij Oranje. Na het mislopen van het EK in Frankrijk is het de KNVB er alles aan gelegen deelname aan het WK in Rusland te realiseren. Met het eerste kwalificatieduel op het programma vanavond zijn de randvoorwaarden allesbehalve ideaal. Het ene na het andere relletje maakt zijn opwachting en vrijwel iedereen behalve bondscoach Danny Blind en nieuwbakken technisch directeur Hans van Breukelen is vertrokken. Tot overmaat van ramp geniet dit duo ook nog eens amper draagvlak bij de Oranje-achterban.

Vooropgesteld kunnen de heren er zelf weinig aan doen. Ze zijn gevraagd voor hun functie, hebben die geaccepteerd en vullen die naar hun mogelijkheden in. De vorige week opgestapte Bert van Oostveen beloofde Blind de functie al bij diens aantreden als assistent en negeerde daarmee het feit dat de voetballerij onvoorspelbaar is en geleid wordt door de waan van dag. Bij succes onder Hiddink had het volk het doorschuiven van diens secondant vast wel willen accepteren, maar men ziet Blind nu niet als de kapitein die Oranje door moeilijke wateren moet loodsen. Blind heeft bij het grote publiek vooral de reputatie expert te zijn zélf iedere storm te overleven.

Oud-perschef Kees Jansma omschreef de bondscoach treffend als dead man walking, maar onderstreepte ook het gebrek aan grond hem weg te sturen. De wedstrijd van vanavond mag dan van immens belang zijn, maar de uitkomst ervan is te mager voor zulke maatregelen. Een dergelijke drastische beslissing zal de zalvende Van Breukelen vermoedelijk sowieso niet snel nemen. De nieuwe technisch directeur levert intussen zelf een topprestatie door in recordtijd het middelpunt van een rel te worden door publiekelijk te bekvechten met aspirant-assistent Ruud Gullit en vervolgens de media als kleuters te woord te staan in een kringgesprek. Het breekpunt van Gullits aanstelling bleek ironisch genoeg het contractueel vastleggen van de nieuwe taakverdeling bij vertrekkende stafleden. De manier waarop Blind aan zijn baan kwam, zeg maar.

Ondanks zijn titels Topposities: een individuele benadering van teamsucces en Winnen lijkt auteur Van Breukelen niet bepaald de door de wol geverfde leider die het Hollandse voetbal naar een hoger plan gaat tillen. Hij lijkt eerder een zachte heelmeester die de bondscoach liever één van zijn boekjes mee naar huis geeft, dan dat hij snel tot harde maatregelen over gaat. Intussen moet het natuurlijk op het veld gebeuren, maar wordt links en rechts een beeld geschetst dat deze generatie voetballers het vaderland niet veel te bieden heeft. Waar die bewering precies op is gestoeld, blijft onduidelijk.

De selectie bevat drie prima keepers met internationale ervaring en de verdedigende linie die jarenlang als zorgenkindje gold, bevat inmiddels volwassen krachten. Hetzelfde gaat op voor het middenveld, dat weliswaar geen buitencategorie is, maar wel bezet is met jongens die een ruime voldoende kunnen scoren. Door het ontbreken van Arjen Robben en de aanhoudende vormcrisis van Memphis Depay zijn de smaken voorin wat beperkter, maar in Oranje doen Steven Berghuis en Vincent Janssen het vooralsnog heel behoorlijk. Het ontbreekt de groep aan een absolute vedette in vorm die creativiteit kan brengen, maar wanneer je alle spelers 1-op-1 vergelijkt, doet de huidige groep in potentie niet veel onder van het team dat onder Bert van Marwijk in 2010 de WK-finale behaalde. Slechts de vorm ontbreekt, ook bij de afgevallen kandidaten.

Dit Nederlands elftal schreeuwt om iemand met charisma en visie die het maximale uit het elftal weet te knijpen en de jongens boven zichzelf uit laat stijgen. Louis van Gaal was zo iemand en Guus Hiddink ook, hoewel hij wegens nog altijd onverklaarbare redenen zijn ‘aura der onoverwinnelijkheid’ in zijn tweede Oranje-termijn even helemaal kwijt was. Ruud Gullit zou het ook kunnen. Hij heeft nooit bewezen een goede clubtrainer te zijn, maar heeft wel de uitstraling en bluf van een absolute vedette en met hem als gezicht van het Nederlands voetbal sta je, zoals René van der Gijp zou zeggen, in de tunnel al met 1-0 voor. Hem erbij halen had wat dat betreft geen kwaad gekund.

Weinig verrassend bleek de vroegtijdige aanstelling van een bondscoach zonder draagvlak met terugwerkende kracht geen geweldige keuze. Het toetsen van de voorkeur van de achterban en spelers bleek een belangrijke les. Toch blijft de onhandigheid en het amateurisme bij AAA-merk KNVB vooralsnog pijnlijk aanwezig. Het onvrijwillige vertrek van teammanager Hans Jorritsma is daar een duidelijk voorbeeld van, waarna een deel van de spelersgroep aangaf zich niet serieus genomen en gehoord te voelen. Zelfs ideale schoonzoon Georginio Wijnaldum, die doorgaans een kruising is tussen de altijd politiek correcte Dirk Kuyt en aaibare Nathan Rutjes, sprak er schande van.

Diezelfde Gini vindt overigens wel dat de ‘tactisch sterke’ Blind moet blijven zitten. Die stellingname is niet onverwacht, want hij vond de motie van wantrouwen bij Feyenoord jegens ‘fijne man’ Mario Been bizar, treurde om het vertrek van Gertjan Verbeek aan wie hij ‘veel te danken had’, wilde Steve McClaren graag ‘behouden voor Newcastle United’, maar had vervolgens ook ‘veel vertrouwen’ in big impact coach Rafael Benítez en wilde vorig jaar ‘graag door’ met Hiddink. Eigenlijk loopt positivo Wijnaldum weg met iedere coach die aandacht aan hem besteedt. Op dit moment is hij in zijn nopjes met Jürgen Klopp, want hoewel hij veel coaches heeft meegemaakt, is er ‘niemand zoals hij’.

In dat opzicht lijkt hij wel wat op de huidige bondscoach, die op zijn beurt net zo gemakkelijk tegen Louis van Gaal aanschurkte als tegen diens rivalen Johan Cruijff en Guus Hiddink. Blind wekt weinig wrevel op en zal vast veel hebben opgestoken bij deze grootheden, zo zal de KNVB gedacht hebben. De ideale middenweg. Alleen zijn het niet zo zeer zekerheid, braafheid en gemoedelijkheid die Oranje nu nodig heeft. Een flinke dosis zelfvertrouwen, heldere visie en stevige sturing zijn de vereisten, maar die lijkt een coach moeilijk te kunnen bieden wanneer hij zelf weinig vertrouwen geniet en de visie en sturing momenteel ontbreken binnen de organisatie waar hij werkzaam is.

Een deel van de achterban hinkt intussen stiekem op twee gedachten. Vanavond succes boeken is een goede eerste stap richting kwalificatie, maar verlies zou een eventueel ontslag dichterbij kunnen brengen. De druk die daarvoor nodig is, wordt vermoedelijk pas bereikt als kwalificatie opnieuw zo goed als mislukt is en het veel te laat is. Wat dat betreft kan het legioen beter massaal achter de bondscoach gaan staan, de vingers kruisen en hopen dat alle puzzelstukjes op de plek vallen. Blind was misschien niet de ideale kandidaat, maar nu hij aan het roer staat verdient hij een eerlijke kans in zijn eigen kwalificatiereeks. Buigend op de Zeeuwse lijfspreuk Luctor et emergo (ik worstel en kom boven) zullen vader en zoon keihard moeten knokken het ongelijk van de bühne te bewijzen. Een riante overwinning in de Friends Arena te Solna vanavond zou de perfecte start zijn.