Heeft de KBVB-baas gelijk en is het Nederlandse voetbal ingehaald door België?

"Het Belgische voetbal staat boven het Nederlandse. Dat is de realiteit. Kijk naar de nationale teams en de Europese coëfficiënt", zei Mehdi Bayat, voorzitter van de KBVB én Charleroi, onlangs in gesprek met Sporza. Het is een opvallende uitspraak, die veel reacties opriep bij de bezoekers van Voetbalzone. Is het Nederlandse voetbal daadwerkelijk ingehaald door België?

Door Yanick Vos

Bayat gaf aan geen voorstander te zijn van de komst van de BeNeLiga. "Waarom ik tegen ben? Ik ga niet akkoord met acht Belgische clubs en tien Nederlandse clubs", zei de de Belgische voetbalbaas. “Het Belgische voetbal staat boven het Nederlandse. Dat is de realiteit. Kijk naar de nationale teams en de Europese coëfficiënt. En er moet ook een sportieve logica zijn. De zakkers zijn een degradant per land. Stel: de Belgische clubs eindigden op de plaatsen een tot acht, de Nederlandse op negen tot achttien. Dan zakt de nummer acht in de eindstand om toch een Belgische ploeg te laten promoveren. Zijn daar geen bezwaren tegen?", vraagt de bestuurder zich af. Bayat benadrukte dat clubs de vrijheid hebben om hierover zelf een oordeel te vellen. "Ik ben geen vijand van de clubs die deze studie besteld hebben. Dat is hun goed recht." Met name de uitspraak van Bayat over de verhoudingen tussen het Belgische en Nederlandse voetbal zorgde voor veel reacties op Voetbalzone.

“Niet mee eens. Ik heb de laatste jaren weinig gehoord van de Belgische clubs in het Europese voetbal”, zo reageerde Ottofant onder het artikel dat donderdag op deze website verscheen. Deze reactie kreeg direct veel steun door middel van likes, maar riep ook weerstand op van andere bezoekers. Want wat hebben de Nederlandse teams op Ajax na gepresteerd in Europa de afgelopen jaren? De Amsterdammers bereikten de Europa League-finale en liepen op een haar na de Champions League-finale is, maar hoe is het met PSV, Feyenoord en AZ gesteld? “We hebben het over Nederlands voetbal, niet over Ajax alleen. Het Nederlands voetbal stelt ook niet veel voor op internationaal gebied”, zo klonk de reactie van Lierse1997. Hoe de verhoudingen daadwerkelijk zijn bekijken we aan de hand van onderstaande punten.

Prestaties Belgische en Nederlandse clubs in Europa
Door de matige prestaties van Nederlandse clubs in Europa raakte de Eredivisie de laatste jaren achterop. Als gevolg van de falende clubs in Europees verband zakte Nederland op de coëfficiëntenranglijst en werd zelfs het directe startbewijs voor de groepsfase van de Champions League verloren. Ajax heeft daarentegen de laatste jaren wél indruk gemaakt in Europees verband. Met een finaleplaats in het Europa League-seizoen 2016/17 en een plek in de halve finale van de Champions League in de jaargang 2018/19 hebben de Amsterdammers zichzelf niet alleen weer op de kaart gezet, de teams van trainers Peter Bosz en Erik ten Hag verzamelden bovendien een karrevracht aan Europese punten. Ajax is echter de enige Nederlandse club die in Europees verband goed heeft gepresteerd. PSV en Feyenoord stelden teleur in het miljardenbal, met een plek in de achtste finales in het seizoen 2015/16 als ‘hoogtepunt’ voor de Eindhovenaren.

Ook Belgische clubs hebben niet weten te imponeren in de Champions League. KAA Gent haalde in het seizoen 2015/16 de achtste finales, maar daarna werd de groepsfase niet meer overleefd door welke Belgische club dan ook. In de Europa League waren de kwartfinales van Racing Genk en Anderlecht in 2017 de beste prestaties. Dat was juist het seizoen waarin Ajax de finale bereikte en in Stockholm verloor van Manchester United. Belgische clubs overleefden de groepsfase van de Europa League de laatste jaren wat vaker dan Eredivisie-clubs, maar verder dan de kruisfinales en een uizonderlijke achtste finale kwamen onze zuiderburen niet.

Coëfficiëntenranglijst
Volgens Bayat staat het Belgische boven het Nederlandse voetbal en is de coëfficiëntenranglijst daar het ultieme bewijs voor. Kijkend naar de stand van deze lijst is daar geen speld tussen te krijgen. België staat op de achtste plaats, Nederland is de nummer negen. De afgelopen vijf jaar verzamelden de Belgische clubs 37.900 punten, tegenover 35.750 punten voor de Eredivisie-clubs. Afgaande op de laatste vijf jaar mag België zich in Europees verband daarom terecht de betere noemen. Echter, kijkend naar de afgelopen drie seizoenen is de Eredivisie de competitie die beter scoort.
{embed}{/embed}
{embed}

Plaats	Land	2015/16	2016/17	2017/18	2018/19	2019/20	Totaal
8	België	7.400	12.500	2.600	7.800	7.600	37.900
9	Nederland	5.750	9.100	2.900	8.600	9.400	35.750

{/embed}

Onderlinge resultaten
In Europees verband zijn er de afgelopen vijf seizoenen vier dubbele confrontaties geweest tussen Belgische en Nederlandse clubs. In het seizoen 2016/17 stonden Ajax en Standard Luik tegenover elkaar in de groepsfase van de Europa League. Het team van Bosz was op eigen veld met 1-0 te sterk, de wedstrijd in Luik eindigde in 1-1. Het seizoen daarop zaten Zulte Waregem en Vitesse bij elkaar in de poule. Vitesse hield de Belgische opponent op vreemde bodem op 1-1, in Arnhem werd het 0-2.

De confrontatie op het hoogste niveau ging tussen Ajax en Standard Luik. In de tweede voorronde van de Champions League in het seizoen 2018/19 bleek het team van Ten Hag over twee duels de betere. Net als twee jaar eerder hield Standard Luik Ajax voor eigen publiek op een gelijkspel (2-2), maar gingen de Belgen ten onder in Amsterdam (3-0). De laatste confrontatie tussen Nederlandse en Belgische clubs ging tussen AZ en Antwerp. In extremis trokken de Alkmaarders over twee duels aan het langste eind (1-1 en 1-4).

Prestaties nationale teams
Hoewel Oranje een rijk verleden heeft met mooie prestaties op EK’s en WK’s, zijn het de Rode Duivels die de laatste jaren aan de weg aan het timmeren zijn. Nederland stond in 2010 nog in de WK-finale en vier jaar later werd het derde op het WK in Brazilië, maar daarna brak een donkere fase aan waarin niet eens kwalificatie werd afgedwongen voor het EK van 2016 en het WK van 2018. Het waren juist die toernooien waar België met een sterke selectie aan de start verscheen. Niet vaak waren onze zuiderburen met zo’n sterke selectie vertegenwoordigd op een eindtoernooi als vier jaar geleden. De hoge verwachtingen konden echter niet waargemaakt worden in de uitschakeling door Wales in de kwartfinale was dan ook een zware domper voor het team van toenmalig bondscoach Marc Wilmots. Twee jaar later was België nog ervarener, maar van een absolute favorietenrol was geen sprake. Het team van Roberto Martínez groeide in het toernooi en rekende onderweg naar de halve finale af met landen als Engeland, Japan en Brazilië. De finale lonkte, maar in de halve eindstrijd was de uiteindelijke wereldkampioen Frankrijk te sterk. België eindigde uiteindelijk op een knappe derde plaats door in de troostfinale met 2-0 te winnen van Engeland.

Kijkend naar de laatste eindtoernooien en de stand op de FIFA wereldranglijst lijkt Bayat met zijn uitspraak gelijk te hebben. België is al geruime tijd de trotse koploper voor Frankrijk en Brazilië, terwijl Nederland terug is te vinden op de veertiende plaats. Echter, onder leiding van bondscoach Ronald Koeman is Oranje aan een opmars bezig. Nederland heeft de lijn naar boven ingezet en dat bewees het in de Nations League. The New Wave eindigde in een poule met grootmachten Duitsland en Frankrijk op de eerste plaats en in de Final Four van het nieuwe toernooi werd Engeland uitgeschakeld. Regerend Europees kampioen Portugal bleek in de finale te sterk, maar met een finaleplaats zette Nederland zich weer op de kaart. Vervolgens werd, net zoals België dat deed, relatief eenvoudig kwalificatie voor het EK afgedwongen. Kan een onderling duel tussen Nederland en België dan uitwijzen welk land zich de sterkste mag noemen? Niet bepaald, want in 2016 en 2018 stond de Derby der Lage Landen op het programma en tot twee keer toe eindigde de confrontatie in een 1-1 gelijkspel.

Sterspelers en marktwaarde
Hoewel België koploper is van de wereldranglijst van de FIFA en Nederland dertien plaatsen lager is terug te vinden, ligt de waarde tussen beide selecties niet ver uit elkaar. Volgens Transfermarkt vertegenwoordigt de selectie van de Rode Duivels, bestaande uit de 26 internationals die de afgelopen jaren het vaakst zijn opgeroepen, een waarde van 674,33 miljoen euro. Kijkend naar hetzelfde aantal spelers dat zich international mag noemen onder Koeman, komt er een waarde van 687,2 miljoen naar voren. Met een gemiddelde leeftijd van 27,4 jaar heeft België een iets oudere selectie dan Oranje (26,3 jaar).

Beide nationale teams beschikken over grote namen die de lijnen uitzetten bij de grootste clubs uit Europa. Kevin De Bruyne wordt door velen gezien als boegbeeld van het Belgische voetbal. De aanvallende middenvelder van Manchester City vertegenwoordigt de hoogste marktwaarde van de nationale ploeg: 120 miljoen euro. Andere grote namen die ook vaste basisspelers zijn bij Europese topclus zijn Thibaut Courtois (Real Madrid, 48 miljoen euro), Toby Alderweireld (Tottenham Hotspur, 24 miljoen euro), Eden Hazard (Real Madrid, 80 miljoen euro), Axel Witsel (Borussia Dortmund, 20 miljoen euro), Thorgan Hazard (Borussia Dortmund, 32 miljoen euro) Romelu Lukaku (Internazionale, 68 miljoen euro) en Dries Mertens (Napoli, 20 miljoen euro).

Liverpool-verdediger Virgil van Dijk is de speler met de hoogste marktwaarde in de Oranje-selectie. De waarde van de aanvoerder wordt op 80 miljoen euro geschat. Andere grote Nederlandse namen die zich vaste basisklant mogen noemen bij grote clubs uit Europa zijn Frenkie de Jong (Barcelona, 72 miljoen euro), Matthijs de Ligt (Juventus, 67,5 miljoen euro), Stefan de Vrij (Internazionale, 48 miljoen euro), Georginio Wijnaldum (Liverpool, 40 miljoen euro), Steven Bergwijn (Tottenham Hotspur, 30 miljoen euro) en Memphis Depay (Olympique Lyon, 44 miljoen euro).

Transferopbrengsten door verkoop aan buitenland
Clubs uit de grootste competities winkelen graag in Nederland en België. Grote talenten kunnen voor relatief lage bedragen aangetrokken worden, al zijn de spelers uit de Eredivisie de laatste jaren steeds duurder aan het worden. De Eredivisie is steeds vaker een springplank naar de Europese top. De Belgische competitie levert niet of nauwelijks spelers af bij de grootste clubs ter wereld. Waar de Nederlandse top spelers voor enorme bedragen aflevert bij de Europese top of subtop, moeten de clubs uit de Jupiler Pro League genoegen nemen met veel lagere bedragen en zijn de kopende clubs minder groot van naam. Alleen al de verkoop van Matthijs de Ligt (Juventus), Frenkie de Jong (Barcelona) en Hakim Ziyech (Chelsea) leverde Ajax het afgelopen jaar meer geld op dan de Belgische competitie overhield aan de top tien van duurst verkochte spelers de afgelopen vijf jaar bij elkaar.

10 duurst verkochte spelers Eredivisie sinds 2015

{embed}{/embed}{embed}

Speler	Club	Kopende club	Transfersom
Matthijs de Ligt	Ajax	Juventus	85,5 miljoen euro
Frenkie de Jong	Ajax	Barcelona	max. 86 miljoen euro
Hakim Ziyech	Ajax	Chelsea	max. 44 miljoen euro
Davinson Sánchez	Ajax	Tottenham Hotspur	40 miljoen euro
Hirving Lozano	PSV	Napoli	38 miljoen euro
Memphis Depay	PSV	Manchester United	34 miljoen euro
Arek Milik	Ajax	Napoli	32 miljoen euro
Steven Bergwijn	PSV	Tottenham Hotspur	30 miljoen euro
Davy Klaassen	Ajax	Everton	27 miljoen euro
Vincent Janssen	AZ	Tottenham Hotspur	22 miljoen euro

{/embed}

10 duurst verkochte spelers Jupiler Pro League sinds 2015

{embed}

Speler	Club	Kopende club	Transfersom
Wesley	Club Brugge	Aston Villa	25 miljoen euro
Youri Tielemans	Anderlecht	AS Monaco	25 miljoen euro
Sander Berge	Racing Genk	Sheffield United	21,5 miljoen euro
Leandro Trossard	Racing Genk	Brighton & Hove Albion	20 miljoen euro
Aleksandar Mitrovic	Anderlecht	Newcastle United	18,5 miljoen euro
Arnaut Danjuma Groeneveld	Club Brugge	Bournemouth	18 miljoen euro
Sergej Milinkovic-Savic	Racing Genk	Lazio	18 miljoen euro
Wilfred Ndidi	Racing Genk	Leicester City	17,6 miljoen euro
Moussa Djenepo	Standard Luik	Southampton	15,7 miljoen euro
José Izquierdo	Club Brugge	Brighton & Hove Albion	15 miljoen euro

{/embed}

Conclusie
Of het Belgische voetbal boven het Nederlandse staat is moeilijk te zeggen. Natuurlijk staat België bovenaan op de FIFA-wereldranglijst en is Oranje 'slechts' de huidige nummer 14 van de wereld. Ondanks het grote verschil op de ranglijst, leverden onderlinge wedstrijden tussen Nederland en België de afgelopen jaren geen winnaar op. Beide voetballanden zijn gewaagd aan elkaar en dat is ook terug te zien in de markwaarde van beide selecties. Het klopt dat het Nederlands elftal de afgelopen twee eindtoernooien afwezig was, al mocht het team van Koeman zich vorig jaar wel finalist van de Nations League noemen. Het is ook zo dat behalve Ajax geen enkele Nederlandse club hoge ogen heeft gegooid in Europa. Maar dat hebben de Belgische clubs ook niet. Ajax haalde de finale van de Europa League en stond vorig jaar nog in de halve finale van de Champions League. Bovendien kwamen Nederlandse clubs in Europees verband in de laatste vier dubbele confrontaties drie keer als winnaar uit de strijd tegen Belgische clubs. Kijkend naar de transferopbrengsten is de Nederlandse competitie ruimschoots in het voordeel. Is het Nederlandse voetbal ingehaald door het Belgische? Het is maar net hoe je het bekijkt.