Het ‘dilemma Kanté’: ‘We zijn vergeten hoe belangrijk en uniek hij is’

Leicester City kroonde zich in het seizoen 2015/16 op zeer verrassende wijze tot kampioen van Engeland en the Foxes slaagden er in de zomer na dit huzarenstukje in om de selectie min of meer intact te houden. De enige sleutelspeler die vertrok bleek echter meteen onvervangbaar en mede door het gapende gat dat N’Golo Kanté achterliet op het middenveld van de ploeg van Claudio Ranieri, moest Leicester in de voetbaljaargang na de landstitel zelfs even vrezen voor degradatie. Kanté zou met zijn nieuwe club Chelsea in datzelfde seizoen opnieuw kampioen worden, terwijl hij de zomer erop ook met wereldtitel in zijn handen stond. Anno 2020 wordt de Fransman nog altijd beschouwd als een van de beste middenvelders ter wereld, maar beginnen er in Engeland ook twijfels te ontstaan of Chelsea wel met hem door moet gaan.

Door Robin Bruggeman

“We spelen met z’n drieën op het middenveld. Danny Drinkwater staat centraal met N’Golo Kanté aan beide kanten”, grapte hoofdscout Steve Walsh van Leicester niet lang voor zijn vertrek naar Chelsea over de wereldkampioen. Deze tomeloze inzet zorgde er ook al snel voor dat Kanté uitgroeide toe een publiekslieveling op Stamford Bridge en in het jaar dat onder manager Antonio Conte de landstitel werd veroverd, hem ook de titel van Premier League Speler van het Jaar ten deel kwam. In het daaropvolgende seizoen wist Kanté zich ondanks een teleurstellende vijfde plek voor de regerend landskampioen opnieuw te onderscheiden. Met de intrede van Maurizio Sarri in de daaropvolgende zomer volgden echter flinke veranderingen voor de tot dusver zo belangrijke Kanté. De landgenoot en opvolger van Conte nam Jorginho met zich mee uit Napels en ruimde een plek in voor de Italiaans international, met het doel om hem als regisseur voor de verdediging te gebruiken.

Voor Kanté betekende deze omzetting dat hij, na zijn eerdere rol als ‘scharnierpunt’ naast Nemanja Matic, nu wat verder vooruitgeschoven aan de rechterkant kwam te spelen. Hier raakte hij meer betrokken bij het aanvalsspel van the Blues en in het seizoen onder Sarri produceerde hij maar liefst vier doelpunten en vier assists, tegenover de twee goals en twee assists in de twee jaar dat hij samenwerkte met Conte. In Engeland wordt nu echter ook gewezen naar de statistieken die Kanté eerder nog tot misschien wel de beste middenvelder van de Premier League maakten. Door zijn huidige rol als box-to-box-middenvelder is het voor de Fransman moeilijker om het spel te lezen en te anticiperen op de bewegingen van de tegenstander. Kanté voert daardoor significant minder tackles uit dan hij deed in zijn eerste twee jaar in Londense dienst: na gemiddeld 3,6 en 3,3 tackles per wedstrijd in de seizoenen 2016/17 en 2017/18, daalde dat aantal vorig jaar naar 2,1 tackles en ook in het huidige, door het coronavirus stilgelegde, seizoen is dat zijn gemiddelde.

‘Dat betekent niet dat hij alleen ballen moet veroveren’
De komst van Lampard in plaats van Sarri afgelopen zomer heeft voor Kanté namelijk geen grote veranderingen ingeluid. De Engelse oefenmeester kiest doorgaans voor een 4-3-3-opstelling, waarin Kanté nog altijd aan de rechterkant staat, Jorginho voor de verdediging speelt en Mateo Kovacic doorgaans het middenveld volmaakt. “Ik denk dat deze discussie vorig jaar bij vlagen een beetje te veel gevoerd werd, vanuit mijn positie als buitenstaander tenminste. Het belangrijkste voor mij wanneer ik nadenk over Kanté, en over de rest van mijn middenveld, is dat we flexibel zijn en dat niemand vastgezet is in een structuur die boven alles gaat. Dus de gedachte dat hij waarschijnlijk een van de beste balveroveraars in het voetbal is, betekent niet dat hij alleen voor de verdediging moet te blijven hangen om juist dat te doen. Hij heeft verder te veel andere kwaliteiten, hij kan de bal naar voren brengen, of het middenveld verlaten om de bal hoger op het veld te heroveren. Die vrijheid wil ik hem ook geven”, was kort na zijn aantreden in augustus Lampards veelzeggende reactie in de Britse pers op het dilemma-Kanté.

De kritiek op de manier waarop Kanté wordt gebruikt bleef gedurende het huidige seizoen echter aanhouden, waardoor de manager zich in januari genoodzaakt zag zich opnieuw uit te spreken: “Ik heb hem niet altijd in dezelfde rol gebruikt zoals Sarri deed, als een wat meer naar voren spelende nummer 8 aan de rechterkant. Er zijn momenten, genoeg momenten, geweest waarin we met twee middenvelders hebben gespeeld, zoals Kanté speelt bij Frankrijk, zoals hij speelde bij Leicester en zoals hij speelde in het team van Conte. Hij was niet de controleur in dat elftal. Nemanja Matic speelde meer in die rol en Kanté gebruikte zijn energie om bijna overal op het veld te verschijnen. Ik heb hem gebruikt zoals het mij het best leek.” Een van de criticasters is Gustavo Poyet, die in het verleden als speler vier jaar onder contract stond bij Chelsea en als trainer werkzaam was bij onder meer Brighton & Hove Albion, Sunderland, Real Betis en Girondins Bordeaux. De Uruguayaan liet eind vorige maand nogmaals door Goal optekenen dat hij niet te spreken is over de rol die Kanté aangemeten krijgt door zijn trainer: “Lampard koos in de belangrijkste wedstrijden voor Kanté, Jorginho en Mateo Kovacic, voordat hij in de laatste maand met de blessures te maken kreeg. Zij zijn de drie meest ervaren spelers die ook onder Sarri hebben gespeeld, maar ze krijgen nu wat meer vrijheid.”

“Dat geldt zeker voor Jorginho, die meer mogelijkheden krijgt om opzij en naar voren te bewegen. Hij was vorig jaar erg statisch, er zijn genoeg opties nu. In Kanté’s eerste jaar bij Chelsea heb ik gezegd dat hij de beste centrale middenvelder van de wereld is. Na het afgelopen seizoen waarin hij als een nummer 8 op die andere positie speelde, zijn we vergeten hoe belangrijk en uniek hij is als speler. Ik hoop dat hij dat weer terug kan vinden. Op zijn beste positie is hij uniek en er zijn niet veel spelers die je hetzelfde kunnen geven.” Inmiddels begint de situatie van Kanté voor de nodige hoofdbrekens te zorgen bij de beleidsbepalers op Stamford Bridge. De Fransman is in Lampards systeem, waarbij er wordt gekozen om op te bouwen in de kleine ruimtes voor de verdediging, voetballend en opbouwend niet sterk genoeg om Jorginho’s rol over te nemen, terwijl hij het creatieve en scorende vermogen ontbeert om als box-to-box-middenvelder echt iets bijzonders toe te voegen. Kanté heeft in voorgaande seizoenen laten zien dat hij het best tot zijn recht komt naast een controleur op het middenveld, waarbij hij de ruimte krijgt om over het veld te zwerven om de aanvallen van de tegenstander te verstoren en ballen te veroveren. Bij de Franse nationale ploeg speelt hij nog steeds in deze rol en met 3,5 tackles en 2,8 onderscheppingen per wedstrijd in de Nations League-wedstrijden tegen Duitsland en Nederland liegen zijn cijfers er daar niet om.

Deze rol bestaat echter niet in het spel dat Lampard voor ogen heeft, waardoor Chelsea’s bestbetaalde speler (met een geschat weeksalaris van bijna 350.000 euro) inmiddels bijna kan worden beschouwd als een ‘overbodige luxe’. Zodoende zullen de Londenaren in de komende maanden een belangrijke knoop door moeten hakken. Kanté is net 29 jaar geworden en de aankomende transferperiode vormt waarschijnlijk de laatste mogelijkheid om een flinke transfersom voor hem te incasseren. France Football schatte Kanté’s huidige transferwaarde eerder deze week in op zeventig miljoen en als Chelsea er inderdaad in slaagt om dat bedrag te incasseren, verkoopt het de middenvelder door met honderd procent winst ten opzichte van de som die vier jaar geleden werd overgemaakt aan Leicester. Een bron van zorgen die nog wel kan leiden tot het lager uitvallen van de transfersom is Kanté’s blessuregevoeligheid dit seizoen: van de 42 officiële wedstrijden die Chelsea speelde, maakte hij er maar 22 mee. De andere twintig moest hij uitzitten vanwege aanhoudende klachten aan zijn enkel en aan zijn heup.

Vergelijkbare situatie als Coutinho
Engelse bronnen bevestigden eerder deze week dat Chelsea openstaat voor een transfer van Kanté, mits hij zelf ook uit is op een vertrek. The Athletic vergeleek het dilemma waar de nieuwe werkgever van Hakim Ziyech nu voor staat zondag met de situatie waarin Liverpool zich bijna tweeënhalf jaar geleden bevond. The Reds besloten met de verkoop van Philippe Coutinho toen ook om afscheid te nemen van een van hun beste spelers omdat hij niet goed paste in de favoriete speelstijl van Jürgen Klopp: “Een forse transfersom geeft Lampard veel meer flexibiliteit om zijn team rondom een jonge en dynamische kern te bouwen. Liverpool heeft in de afgelopen twee jaar op spectaculaire wijze eenzelfde strategie gehanteerd, waarbij de meevaller van Barcelona’s mislukte megakoop van Philippe Coutinho is gebruikt om het elftal naar het volgende niveau te brengen”, zo viel er te lezen. Liverpool investeerde de tot maximaal 160 miljoen oplopende transfersom die het incasseerde voor de Braziliaan in het binnenhalen van spelers als Virgil van Dijk en Alisson en zij vormen een belangrijk onderdeel van de huidige succesformatie. Hoewel Chelsea waarschijnlijk met een veel lager bedrag genoegen moet nemen voor Kanté, kunnen de tientallen miljoenen die hij op moet brengen wel gebruikt worden om de selectie gericht te versterken. Met Billy Gilmour, Ruben Loftus-Cheek, Ross Barkley en Mason Mount heeft Lampard in ieder geval al wat opties tot zijn beschikking voor zijn middenveld mocht het daadwerkelijk tot een vertrek van de Fransman komen.

Kanté hoeft, als hij inderdaad aanstuurt op een vertrek, in ieder geval niet te klagen over een gebrek aan belangstelling. Vanuit eigen land deed Paris Saint-Germain al eens een poging om hem binnen te halen en de kans lijkt groot dat de Franse topclub opnieuw tot de gegadigden behoort: “Soms weten we niet waar we precies naartoe willen, maar weten we wel wat we hebben. Ik wist dat ik gelukkig ben bij Chelsea. Niet ingaan op de aanbieding van PSG was niet alleen een sportieve beslissing”, liet hij eind vorig jaar bij Canal Football Club al eens optekenen over de interesse van les Parisiens. Naast PSG wordt ook het Real Madrid van landgenoot Zinédine Zidane al langer genoemd als mogelijke bestemming. De trainer is op zoek naar spelers die samen met, of in plaats van, Casemiro kunnen spelen en zou verder ook talenten Eduardo Camavinga en Boubakary Soumaré op zijn lijstje hebben staan. De laatste gegadigde is volgens berichten uit Spanje Barcelona. De aartsrivaal van Real zou in Kanté een geschikte opvolger van Sergio Busquets zien, terwijl Ivan Rakitic en Arturo Vidal aankomende zomer eveneens lijken te vertrekken. Met Coutinho kan er mogelijk een speler in de deal betrokken worden die al langer genoemd wordt bij Chelsea. Als vierde gegadigde van naam wordt ook Juventus, waar sinds afgelopen zomer oude bekende Sarri de scepter zwaait, naar voren geschoven.

Kanté lijkt zodoende, ondanks zijn nog tot medio 2023 doorlopende contract bij Chelsea, in de komende maanden af te stevenen op een kruispunt in zijn carrière. Als hij ervoor kiest om in Londen te blijven, riskeert hij definitief op het tweede plan te belanden nu Jorginho en Kovacic in zijn door blessures ingegeven afwezigheid hebben aangetoond een goed duo te vormen. Ook de piepjonge Gilmour heeft in de weken voordat het seizoen werd stilgelegd aangetoond een meerwaarde te zijn en Lampard toonde zich bijzonder onder de indruk van de achttienjarige Schot. The Athletic doet overigens nog een opvallende suggestie, mocht Kanté wel speler van Chelsea blijven en er niet meer aan te pas komen op het middenveld: “Hij heeft eerder in zijn carrière al als rechtsback gespeeld en als hij naar deze positie gaat zou César Azpilicueta over kunnen stappen naar de linkerkant, waar hij in defensief opzicht een solidere optie is dan Marcos Alonso en Emerson Palmieri.”