Het logische verzet van Johan Cruijff tegen het zwembad-incident

Vergeefs heeft Johan Cruijff zich verzet tegen de VPRO-serie ‘Johan - logisch is anders’. Zijn macht reikte niet ver genoeg om de uitzending van het eerste deel, best amusant en niet onaardig, te verhinderen. De tv-serie bestaat uit vier delen, en ook de overige drie afleveringen zullen tot groot ongenoegen van de hoofdpersoon op de buis verschijnen.

Cruijff heeft altijd zijn privéleven streng bewaakt. Hij trouwde op 2 december 1968 met Danny Coster en werd vader van drie kinderen; Chantal, Susila en Jordi. Vooral in Spanje schermde hij immer zijn gezin secuur en angstvallig af van de buitenwereld. Niet zonder reden, onthulde hij veel en veel later. September 1977 werd hij in zijn eigen huis overvallen, samen met Danny vastgebonden en in het bijzijn van zijn kroost bedreigd met een geladen geweer. Het ging vermoedelijk om kidnapping.

Uit angst voor herhaling durfde en wilde Cruijff niet langer het gezin voor geruime tijd alleen achterlaten. Vandaar dat hij afzegde voor het WK van 1978 in Argentinië. Maar in de slotfase van het toernooi in 1974 in West-Duitsland zou de mythe van een zwembad-incident de ware aanleiding zijn geweest, dat hij in zijn carrière aan slechts één WK zou deelnemen. Tot op de dag van vandaag heeft Cruijff het wilde en sappige verhaal fanatiek ontkend. Maar andere spelers uit dezelfde selectie hebben nadien openlijk toegegeven dat de door BILD opgeklopte affaire wel degelijk is voorgevallen, zij het veel minder hijgerig en in feite tamelijk onschuldig van aard. Ook de VPRO-serie roert, tot ergernis van Cruijff, vanzelfsprekend de beruchte nacht in Hiltrup uitvoerig aan.

Op 30 juni 1974 klopte het superieure Oranje met 2-0 de DDR en verzekerde het zich van een plaats bij de laatste vier. Zoals altijd na een wedstrijd mochten de spelers van supervisor Rinus Michels het die avond laat maken, ter ontspanning van de geest. Na het door het Algemeen Dagblad georganiseerde feest met The Cats in het Waldhotel stelde Hans-Joachim Krautkrämer, de 26-jarige zoon van de hoteleigenaar, zijn kamer/suite ter beschikking voor een gezellige afterparty met drank en sigaretten. Daar liet onder meer Cruijff zich de whisky goed smaken. Nou verbleven er ook dames in het hotel, dat maar voor een beperkt deel was opgeëist en afgeblokt door de KNVB. In het gezelschap van een (vermoedelijk) drietal dames daalde een aantal spelers diep in de nacht af naar de kelder, om het feestje ongekleed voort te zetten in het zwembad. Op dinsdag 2 juli haalde BILD hard uit met de kop: Cruijff, Sekt und nackte Mädchen.

Ogenblikkelijk opende Michels de tegenaanval en verbood de Duitse pers vanaf dat moment de toegang tot het Nederlands elftal. Een hetze was nochtans geboren en de berichten drongen ook door tot Spanje. Echtgenote Danny eiste via de telefoon een verklaring van Cruijff. Als enige spelersvrouw weigerde ze over te komen naar München, voor de finale op zondag 7 juli. Die middag bleek Cruijff, hoe dan ook, de vereiste concentratie te missen om nog één keer te excelleren. Hij zou Danny nog voor de eindstrijd hebben moeten beloven nimmer meer naar een WK af te reizen. Waar of niet, zelfs De Telegraaf lukte het in de loop van 1978 niet hem over de streep te trekken naar de volgende editie in Zuid-Amerika.

Het naaktzwemmen in het binnenbad van het Waldhotel heeft wel degelijk plaatsgehad. Maar BILD heeft de sensatie zwaar opgeblazen en vreselijk misbruikt. Bewust, uiteraard. De Nederlandse kranten beschouwden het als puur privé en zwegen in die dagen. Misschien iets te chauvinistisch, maar enigszins te begrijpen in de euforische roes van het totaalvoetbal. De herinnering aan het incident schrijnt nog steeds erg pijnlijk, en niet alleen bij Cruijff. Oranje verdiende, meer dan West-Duitsland, de titel. Maar of het zilver is op te hangen aan een paar uurtjes (lichte) ontspanning van een aantal spelers, valt zeer te betwijfelen…

LEX MULLER

Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.