Is het huwelijk tussen Mourinho en Manchester United nog te redden?

MANCHESTER - Voor het seizoen goed en wel begonnen is, ligt José Mourinho alweer onder een vergrootglas. De Engelse pers komt haast letters tekort om de belabberde seizoensstart van Manchester United te analyseren en volgens de Daily Mail kan de Portugese manager bij een nederlaag in de eerstvolgende competitiewedstrijd tegen Burnley zijn biezen pakken. Waar ging het mis voor Mourinho bij the Red Devils? En is het huwelijk tussen the Special One en Manchester United nog te redden?

Door Chris Meijer

Mourinho eist respect
Met een zichtbaar geïrriteerde blik toonde Mourinho drie vingers. “Weet je wat dit betekent? 3-0. Maar deze vingers betekenen ook drie Premierships. Ik heb meer titels in de Premier League gepakt dan de andere negentien managers in Engeland samen. Drie voor mij en twee voor de andere managers. Respect, respect, respect”, zei de Portugees, terwijl hij opstond en wegliep van de persconferentie. Manchester United had zojuist in eigen stadion met 0-3 verloren van Tottenham Hotspur, de tweede nederlaag in de derde competitiewedstrijd. Het huwelijk tussen Mourinho en the Mancunians lijkt momenteel door zijn slechtste periode te gaan. Desondanks is een ontslag van de manager volgens the Guardian niet aan de orde. De Britse kwaliteitskrant schreef afgelopen week dat de clubleiding onder de indruk was van de eerste helft van Manchester United tegen Tottenham en dat een nederlaag tegen Burnley in ieder geval nog geen gevolgen zal hebben voor de Portugees. De Daily Mail hield er een andere lezing op na.

“Ze zeggen dat José snel weg zal zijn. Sommigen denken dat hij eruit vliegt als er wordt verloren van Burnley, anderen zien niet in hoe hij na september nog steeds de trainer is. We hebben dit eerder gezien en het voelt precies hetzelfde. De club zal zeggen dat José gesteund wordt, maar we hebben allemaal gezien wat er met Louis gebeurde. De spelers praten al over de mogelijke komst van Zinédine Zidane”, zo wordt een anonieme bron vanuit de club geciteerd door de Engelse tabloid. Het is geen geheim dat de verstandhouding tussen Mourinho en de clubleiding niet optimaal is. Vooral tussen de Portugees en algemeen directeur Ed Woodward heersen er nogal wat spanningen, wat vooral te maken heeft met de activiteiten van Manchester United op de transfermarkt. Met Lee Grant (Stoke City), Diogo Dalot (FC Porto) en Fred (Shakhtar Donetsk) werden er ‘slechts’ drie spelers binnengehaald, terwijl Mourinho in ieder geval nog een centrale verdediger aan zijn selectie had willen toevoegen.

“Ik zou graag nog twee extra spelers willen hebben, maar ik denk niet dat ik er twee krijg. Ik denk dat één wél mogelijk is. Ik gaf de club een paar maanden geleden vijf namen op een lijst. En ik wacht erop of één van deze spelers haalbaar is. Als dat niet zo is, dan blijven we geloven in de spelers die we hebben”, sprak Mourinho eind juli. Manchester United werd gelinkt aan onder meer Yerry Mina, Toby Alderweireld, Jérôme Boateng en Diego Godín, maar geen van deze spelers hapte toe. Begin augustus klaagde Mourinho andermaal over het uitblijven van transfers. “De clubleiding weet wat ik wil en we hebben nog enkele dagen om te zien wat er gaat gebeuren. Als we ons niet snel versterken, wordt het een zwaar seizoen. Onze concurrenten zijn heel erg sterk en beschikken al over fantastische spelers. Of ze investeren gigantisch veel, zoals Liverpool. Ze kopen daar alles en iedereen.”

Het syndroom van Mourinho
Het valt te betwisten of de aanmerkingen van Mourinho gerechtvaardigd zijn. Onder zijn bewind kwamen met Eric Bailly en Victor Lindelöf er reeds twee centrumverdedigers naar Manchester United, voor een totaalbedrag van 73 miljoen euro. Daarnaast werd er in de vorige twee zomers onder Mourinho fors geïnvesteerd: 185 miljoen in seizoen 2016/17 en 164,4 miljoen in seizoen 2017/18. Aan de andere kant was bij het binnenhalen én het verlengen van het contract van Mourinho al bekend hoe hij het liefst zijn selectie samenstelt. Gedurende zijn loopbaan is de Portugees geen bouwer gebleken, maar eerder iemand die met gearriveerde en vaak dure spelers werkt. Het levert doorgaans op korte termijn succes op, terwijl een dergelijk beleid na verloop van tijd interne spanningen oplevert. Clubs kiezen er op gegeven moment voor om niet alle eisen van Mourinho te blijven inwilligen, wat heeft geleid tot het zogenaamde third season syndrome. Eerder in zijn carrière ging het om soortgelijke redenen in het derde seizoen mis bij Chelsea en Real Madrid, omdat er conflicten ontstonden. Ook bij Manchester United lijkt dit nu het geval te zijn. Het uitblijven van aankopen is niet de enige bron van spanning tussen de clubleiding van the Red Devils en Mourinho.

Gedurende afgelopen seizoen is Mourinho overhoop komen te liggen met Anthony Martial, die in 2015 nog voor zestig miljoen werd overgenomen van AS Monaco. De Franse aanvaller moest het geregeld stellen met een plaats op de reservebank. In de voorbereiding op dit seizoen verliet Martial het trainingskamp van Manchester United in de Verenigde Staten voor de geboorte van zijn tweede kind. Mourinho rekende erop dat de aanvaller vervolgens zou terugkeren om de tournee af te maken, maar dat deed hij tot ongenoegen van de manager niet. De oefenmeester zou al langer van mening zijn dat Martial niet de juiste mentaliteit heeft om te slagen bij Manchester United en had hem deze zomer het liefst zien vertrekken. De clubleiding wilde Martial niet verkopen, omdat er nog toekomst en vooral restwaarde in hem wordt gezien. Om die reden zou Woodward de aanvaller zelfs een nieuw, vijfjarig contract willen aanbieden, tot woede van Mourinho.

Martial is niet de enige speler met wie Mourinho een moeizame relatie onderhoudt. Gedurende afgelopen seizoen begon de verstandhouding met Paul Pogba de eerste barstjes te vertonen. De middenvelder was in het voorjaar van 2018 niet altijd onomstreden en kreeg de nodige kritiek. Tijdens het WK snoerde Pogba zijn criticasters de mond door met Frankrijk wereldkampioen te worden. “Ik denk niet dat het erom gaat dat wij niet het beste uit hem halen, maar eerder dat hij zelf het uiterste uit zichzelf haalt. Het WK is ideaal voor een speler als hij om het beste uit zichzelf te halen. Hij zit een maand geïsoleerd van de buitenwereld, waarin hij alleen aan voetbal kan denken. Tijdens een seizoen speel je een grote wedstrijd, dan weer een kleine en daarna nog een kleinere. Je kan makkelijk je focus verliezen”, sprak Mourinho tegenover ESPN over de prestaties van Pogba op het WK. Deze uitspraken zouden bij de Fransman niet in goede aarde zijn gevallen. Gedurende de zomer werd de middenvelder geregeld in verband gebracht met een vertrek bij Manchester United.

Barcelona zou nadrukkelijk geïnteresseerd zijn geweest om Pogba over te nemen, maar van een transfer kwam het (nog) niet. De clubleiding van Manchester United is geenszins van plan om mee te werken aan een vertrek van Pogba, vooral vanwege zijn commerciële waarde. De middenvelder is voor Mourinho bovendien een sleutel tot sportief succes, mits hij op de juiste manier gebruikt wordt. Op het WK heeft Pogba in ieder geval aangetoond dat hij bij de beste spelers ter wereld hoort, maar bij Manchester United komt dat er niet altijd uit. “Tegen Tottenham was het weer rommelig, na een sombere vertoning tegen Brighton & Hove Albion. Mourinho heeft gelijk dat hij Pogba blijft opstellen, maar hij zal de haren uit zijn hoofd trekken als hij ziet hoe inconsistent hij speelt”, schreef the Guardian. Pogba droeg in de eerste twee competitiewedstrijden nog de aanvoerdersband, maar tegen Tottenham koos Mourinho Antonio Valencia als zijn aanvoerder. Na het duel met Leicester City zei Pogba tegenover de Manchester Evening News al dat hij niet alles kan zeggen, omdat hij anders ‘een boete kan verwachten’.

Cruciaal duel met Burnley
De voornaamste taak van Mourinho is dus om zijn Franse sterspeler aan het voetballen te krijgen, wat ervoor kan zorgen dat de rest van het team ook beter zal gaan spelen. Er is de nodige kritiek op het defensieve en soms saaie spel van Manchester United. Met een behoudende speelstijl heeft Mourinho gedurende zijn loopbaan de nodige successen geboekt, maar dat lijkt nu een stuk moeilijker te worden. Op tactisch vlak zal de Portugees moeten experimenteren, vooral omdat zijn elftal minder herkenbaar speelt dan bijvoorbeeld het Manchester City van Josep Guardiola, het Liverpool van Jürgen Klopp of het Tottenham van Mauricio Pochettino. “Het is moeilijk om te bepalen waar Mourinho naartoe wil met dit United. Wat voor soort team zijn ze? Wat is hun speelstijl? Wat is hun beste team? Heeft Mourinho überhaupt een beste team?”, concludeerde de BBC. Tegen Tottenham stuurde de Portugees zijn elftal voor de verandering in een 3-5-2-formatie in het veld. Ondanks een goede eerste helft, ging Manchester United met 0-3 onderuit.

Op de persconferentie na afloop van het duel met Tottenham kon Mourinho zijn frustratie niet verbergen. Het is niet de eerste keer dat hij een negatieve houding aanneemt in gesprek met de pers, wat uiteindelijk ook invloed lijkt te hebben op de spelersgroep. “De spelers zouden niet menselijk zijn als ze naar de persconferenties van Mourinho kijken en niet zijn negatieve energie oppakken. Hij komt ook niet over als een zelfverzekerde manager, die alles onder controle heeft. Dit seizoen is hij vanaf de voorbereiding heel negatief en dat is ook niet wat de fans willen horen”, concludeerde the Guardian. Een positievere houding zou niet alleen zijn band met de bijzonder kritische Britse pers verbeteren, maar ook zijn gunfactor bij het publiek verhogen. De verwachtingen bij de supporters bij de supporters van Manchester United zijn hoog, want sinds het vertrek van Sir Alex Ferguson werden the Mancunians geen kampioen meer.

“Mourinho heeft de EFL Cup en de Europa League gewonnen en bereikte vorig jaar de finale van de FA Cup. Dat is meer dan Klopp en Pochettino hebben bereikt bij Liverpool en Tottenham”, nuanceert de BBC de kritiek op Mourinho. In de komende weken zal moeten blijken of de samenwerking tussen de Portugees en Manchester United stand houdt, of dat hij andermaal ten onder gaat aan zijn third season syndrome. Komende zondag wacht een bezoek aan Burnley, terwijl twee weken later na de interlandperiode een thuiswedstrijd tegen Watford op het programma staat. “Je resultaten in het verleden tellen niet als de clubleiding van United de huidige problemen bekijkt. Klopp en Pochettino bewegen momenteel vooruit. Mourinho is nu een manager in reverse.”