Nederland-Argentinië: overvallen, boycots, Bergkamp en een gescheurde anus

Aanstaande vrijdag kan Oranje voor het eerst sinds 2014 de halve finale van het wereldkampioenschap voetbal bereiken. Het Nederlands elftal zal daarvoor eerst moeten afrekenen met Argentinië. Als de geschiedenis zich herhaalt, gaat de wedstrijd in Qatar voor een hele hoop vuurwerk zorgen. Voetbalzone blikt terug op de voorgaande vijf ontmoetingen.

Door: Bart D'Hanis

1974: Rinus Michels en ‘het beste Nederlands elftal ooit’
In 1974 deed Nederland voor het eerst sinds 1938 mee aan het wereldkampioenschap voetbal. De verwachtingen waren niet al te hoog gespannen, ondanks het feit dat Nederlandse clubs internationaal veel succes boekten in het begin van de jaren ‘70. In 1974 nemen zestien landen deel aan het WK en worden er twee groepsfases gespeeld. In de tweede groepsfase neemt Oranje het op tegen Argentinië. In Gelsenkirchen staan onder meer Johan Cruijff, Willem van Hanegem en Johnny Rep aan de aftrap. Na een geweldige assist van Van Hanegem opent Cruijff binnen elf minuten de score. Op een tweede treffer hoeven de fans in Duitsland niet lang te wachten. Een poging van Rob Rensenbrink wordt eerst nog van de lijn gehaald, maar een aantal minuten later is het toch raak: Ruud Krol schiet een afgeslagen hoekschop snoeihard binnen.

Na de rust komt de regen met bakken uit de hemel, maar dat weerhoudt het Nederlands elftal niet om door te gaan met scoren. Johnny Rep kopt bij de tweede paal een voorzet van Cruijff binnen en diezelfde Cruijff bepaalt de uitslag op 4-0. Hij volleert de bal aan de zijkant van het strafschopgebied voor een leeg doel binnen. Na afloop wordt gesproken van ‘totaalvoetbal’, wat inhoudt dat alle spelers kunnen verdedigen, drukzetten, aanvallen en scoren. Nederland weet het WK echter niet te winnen, want gastland West-Duitsland gaat er dat jaar in de finale met de winst vandoor.

1978: Bloederig WK en de bal op de paal
Vier jaar na de verloren finale van 1974 staat Oranje in 1978 weer in de finale. Dit keer is niet West-Duitsland de tegenstander, maar gastland Argentinië. Rinus Michels is vervangen door Oostenrijker Ernst Happel en sterspeler Johan Cruijff laat het WK schieten vanwege de veiligheid van zijn gezin: Cruijff en zijn vrouw zijn voorafgaand aan het WK overvallen, vastgebonden en onder schot gehouden. Ook Van Hanegem bedankte voor deelname aan dit WK, al bekende hij later dat hij de finale heel graag gespeeld had. Johan Neeskens, Johnny Rep en Ruud Krol zijn wel aanwezig in Argentinië. Het WK in Argentinië wordt vanwege de wrede dictatuur van Jorge Rafael Videla door veel Nederlanders geboycot, maar het Nederlands elftal gaat toch.

Ernie Brandts zei later over dit WK dat hij nooit was gegaan als hij toen had geweten wat hij nu wist: tussen 1976 en 1983 verdwenen onder de dictatuur van Videla dertigduizend Argentijnen. Op slechts zevenhonderd meter van het stadion waar Nederland de finale verliest, houdt het Argentijnse leger tijdens het WK honderden mensen gevangen. Deze ‘vijanden van de staat’ horen vanuit de beruchte ESMA-gevangenis het gejuich uit het stadion, terwijl ze wachten op martelingen en vaak de dood.

De finale wordt uiteindelijk met 3-1 verloren. Argentinië won de halve finale van Peru dan weliswaar op dubieuze wijze, maar men is ervan overtuigd dat de finale ‘wel eerlijk is gespeeld’. Mario Kempes maakt de 1-0, waarna laat in de tweede helft Dick Nanninga de gelijkmaker binnenkopt. Nanninga is tot op de dag van vandaag de enige Nederlander die een velddoelpunt heeft gemaakt in een WK-finale. Toen het Roda JC-boegbeeld werd gevraagd wat hij van de situatie in Argentinië vond, antwoordde hij: “Die kogels kop ik gewoon terug.” In de allerlaatste minuut van officiële speeltijd wordt een vrije trap op eigen helft naar voren geschoten in de richting van Rob Rensenbrink. De bal valt achter de laatste linie en Rensenbrink krijgt zijn voet er tegenaan. De bal rolt onder de keeper door en ketst weg tegen de buitenkant van de paal. In de verlenging rekent Argentinië alsnog af met het Nederlands elftal. Kempes tekent voor de 2-1 en vijf minuten voor tijd schiet Daniel Bertoni de Nederlandse droom definitief in duigen: 3-1.

1998: Dennis Bergkamp en de ‘vergeten generatie’
Twintig jaar na de verloren WK-finale treffen Nederland en Argentinië elkaar weer. In Marseille staat de kwartfinale op het programma. De FIFA maakte een video over dit Oranje-elftal en kopte deze met ‘The Great Forgotten Dutch Team’ en dat is wellicht niet gek. Wanneer men het namelijk over legendarische WK-campagnes heeft, worden 1974, 1978 en de recente reeksen van 2010 en 2014 snel genoemd, maar het WK van 1998 is iets minder populair. Nederland verschijnt aan de aftrap met ondere andere Edwin van der Sar, Edgar Davids, Marc Overmars, Dennis Bergkamp en Patrick Kluivert. Aan de Argentijnse kant spelen Javier Zanetti, Diego Simeone en Gabriel Batistuta.

In de vierde minuut lijkt het Nederlands elftal op voorsprong te komen, maar een schot van Wim Jonk belandt, net als twintig jaar ervoor, op de paal. Acht minuten later wordt de druk van Oranje wel beloond: Ronald de Boer dribbelt door de as van het veld, geeft een hoge pass op Bergkamp, die hem vervolgens met zijn hoofd perfect klaarlegt voor Kluivert. De spits laat doelman Carlos Roa volstrekt kansloos. Echt lang kan Nederland niet van de voorsprong genieten. Vijf minuten later wordt er te laat gestapt door de Nederlandse defensie. De buitenspelval mislukt, waardoor Claudio López ongehinderd op Van der Sar afgaat en de bal binnenschuift: 1-1.

Lang blijft het gelijk. Vijftien minuten voor het einde van de officiële speeltijd, krijgt linksachter Arthur Numan echter zijn tweede gele kaart, waardoor Argentinië het voordeel in handen krijgt. Gelukkig voor Guus Hiddink en zijn spelers versiert Edwin van der Sar een rode kaart voor Ariel Ortega, die met zijn hoofd een klein duwtje uitdeelde, waarna het met tien tegen tien op een verlenging af gaat. Tot Dennis Bergkamp zijn kunsstukje uitvoert.

2006: Piepjonge Messi
In 2006 spelen Argentinië en Nederland voor de vierde keer tegen elkaar op het wereldkampioenschap voetbal. Beide landen zijn voorafgaand aan deze laatste poulewedstrijd al door naar de volgende ronde. Bondscoach Marco van Basten begint deze wedstrijd met Wesley Sneijder, Ruud van Nistelrooij en Robin van Persie. Achterin moeten Khalid Boulahrouz, Tim de Cler, André Ooijer en Kew Jaliens onder meer Juan Riquelme, Lionel Messi en Carlos Tévez zien af te stoppen.

De wedstrijd begint met twee geweldige tackles van Boulahrouz, waardoor Messi niet weet te scoren. Niet veel later ziet Dirk Kuijt zijn poging gekeerd worden door de Argentijnse doelman. Na een half uur spelen komt Nederland met de schrik vrij: Maxi Rodríguez schiet de bal uit lage voorzet tegen de paal. Diezelfde Rodríguez krijgt in de eerste helft nog twee mogelijkheden, maar de Argentijnse aanvaller schiet beide ballen naast het doel. In de tweede helft gebeurt er bijzonder weinig en de wedstrijd eindigt in 0-0, waardoor beide landen zich kunnen opmaken voor de achtste finales.

2014: Tranen en een gescheurde anus
De wedstrijd tussen Nederland en Argentinië op het WK van 2014 in Brazilië zal de meeste lezers nog wel bijstaan. Nederland met wederom Sneijder, Van Persie en Kuijt en dit keer ook Arjen Robben en Georginio Wijnaldum, neemt het in São Paulo op tegen onder anderen Messi, Javier Mascherano en Gonzalo Higuaín. Over de hele wedstrijd heeft Argentinië de beste mogelijkheden. In de 75e minuut doet de allergrootste zich voor. Een lage bal in de zestien kan zo door Higuaín worden binnengewerkt, maar de spits schiet de bal hoog in het zijnet naast het doel. Tien minuten later krijgt Robben de bal aangespeeld op de rand van het strafschopgebied. Hij dribbelt het zestienmetergebied binnen en heel Nederland staat op om te gaan juichen. Het schot lijkt de verre hoek in te verdwijnen, maar daar was het been van Mascherano. De verdediger scheurde met deze reddingsactie zijn anus en hield er een helse pijn aan over.

Later blijkt die actie genoeg te zijn geweest om Argentinië naar de finale te sturen. De wedstrijd eindigt in 0-0 en Ron Vlaar mist de eerste Nederlandse penalty. Als Sneijder ook de derde penalty niet raak schiet, is de Nederlandse droom zo goed als vervlogen. Jasper Cillessen weet de laatste penalty van Argentinië nog wel tegen de onderkant van de lat te slaan, maar de bal verdwijnt toch het doel in.

Van de voorgaande vijf WK-wedstrijden tussen de twee landen won Nederland er dus twee, verloor het er één en werd het twee keer gelijk. In het Lusail Stadium neemt Oranje het vrijdag voor de zesde keer op tegen Argentinië. De wedstrijd begint om 20:00 uur.