Nog 3 dagen te gaan tot het WK in Zuid-Afrika: Portugal

FEITEN EN CIJFERS
WK-deelnemer: Portugal
Officiële landsnaam: República Portuguesa
Oppervlakte: 92.090 km²
Populatie: 10.636.888 (77ste ter wereld)
Hoofdstad: Lissabon
Andere belangrijke steden: Porto, Braga
Taal: Portugees
Munt: Euro
Voetbalbond: Federação Portuguesa de Futebol (FPF)
Opgericht: 1914
Website: www.fpf.pt
FIFA-ranglijst: 3de

KWALIFICATIEROUTE
Oei, oei, oei. In november vorig jaar hield Portugal haar adem enkele dagen in. Twee wedstrijden tegen Bosnië-Herzegovina moesten uitwijzen wie van de twee naar het WK mocht en wie niet. Negentig minuten in Lissabon en negentig in Zenica zouden bepalen of Portugal komende zomer in Zuid-Afrika zou zitten, of thuis. Hoe het zover kon komen? Op 25 november 2007 leek er geen vuiltje aan de lucht. De FIFA verrichtte in Durban in Zuid-Afrika de loting voor de kwalificatiereeks. Portugal zat in pot A, de sterkste pot waarin ook landen als Italië (wereldkampioen), Spanje (Europees kampioen) en Nederland huisden. Het lot besloot dat Portugal de volgende tegenstanders voor de kiezen kreeg: Albanië, Denemarken, Hongarije, Malta en Zweden. Het kon beroerder, klonk het zelfverzekerd.

Maar al snel was er weinig meer over van dat positieve gevoel. Portugal, op dat moment de nummer viervan de wereld nota bene, wilde maar niet op gang komen. Oké, wedstrijd één tegen Malta werd met 4-0 gewonnen. En een bizarre nederlaag tegen Denemarken, waarin de Denen drie keer scoorden in de laatste acht minuten, was zo’n geval van enorme pech. Toch bleek er iets niet goed te zitten. Portugal speelde na die twee wedstrijden ineens drie keer gelijk: 0-0 tegen Zweden, Albanië en opnieuw Zweden. In wedstrijd zes haalde het land pas weer een driepunter; Bruno Alves velde Albanië met een goal in de 92ste minuut. Maar Denemarken stond toen al op zestien punten en Portugal pas op negen. Er moest iets gebeuren.

De ommekeer kwam in september in Kopenhagen. Liédson redde kort voor tijd een punt tegen Denemarken, en vier dagen later won Portugal met 1-0 in Hongarije terwijl de Denen bleven steken op een gelijkspel in Albanië. Vervolgens won de ploeg van Carlos Queiroz nog eens van Hongarije (3-0) en in de laatste wedstrijd ook van Malta (4-0). Daarmee eindigde het precies één punt voor Zweden en was een play-offwedstrijd veiliggesteld. Als zevende beste nummer twee lootten de Portugezen in de play-off Bosnië. Thuis bracht Bruno Alves zijn land op voorsprong (1-0); vier dagen later zorgde Raul Meireles uit voor de definitieve zekerheid (0-1). Portugal zou erbij zijn en de kwalificatiereeks mocht nu worden vergeten.

DE BONDSCOACH
Carlos Queiroz werkt sinds twee jaar in dienst van de Portugese bond. Na Euro 2008 nam hij het stokje over van Luiz Felipe Scolari, die de baan vijf jaar had vervuld. Queiroz (57) werd door de bond weggehaald bij Manchester United, waar hij al enkele jaren de rol van assistent-trainer van Sir Alex Ferguson vervulde. Die functie bekleedde hij al eens eerder, maar daarover straks meer. Queiroz, geboren in Mozambique, had net als vele andere bondscoaches op het WK geen roemruchte spelersloopbaan. Na Mozambique’s onafhankelijkheid vertrok hij naar Portugal, waar hij zich richtte op het coachen van jonge spelers. Dat ging hem behoorlijk goed af: in 1989 en 1991 wonnen de Zuid-Europeanen het junioren-WK onder leiding van Queiroz.

De trainer vertrok naar zijn eerste club, Sporting Portugal. Hij hielp toen onbekende namen, onder wie Luís Figo, tot volwassenheid. De resultaten lieten echter te wensen over, en Queiroz vertrok in 1996 met alleen een beker in de prijzenkast. Na een uitstapje naar de Verenigde Staten en Japan ging hij weer met een nationale selectie aan de slag, die van de Verenigde Arabische Emiraten. De Portugees bleef niet lang, want Zuid-Afrika riep zijn hulp in. Queiroz leidde het land naar het WK 2002, maar maakte het toernooi zelf niet mee vanwege een geschil met de nationale bond. Sir Alex Ferguson haalde hem vervolgens naar Old Trafford als assistent en samen wonnen ze met Manchester United de landstitel.

Dat wekte de interesse van Real Madrid. De Koninklijke trok Queiroz aan zijn jasje en bood hem een vet contract om naar de Spaanse hoofdstad te verhuizen. Queiroz nam afscheid van Manchester en haastte zich naar het Santiago Bernabéu. Helaas slaagde de trainer er niet in voldoende prijzen in de wacht te slepen met namen als David Beckham, Luís Figo, Ronaldo en Zinédine Zidane aan boord. Geruzie met de voorzitter verslechterde de werkrelatie en tien maanden na zijn binnenkomst werd Queiroz op straat gezet. Datzelfde jaar vond hij troost bij Ferguson, die hem weer naar de Engelse contreien haalde. Twee jaar geleden nam Queiroz opnieuw afscheid, omdat de Portugese bond contact met hem opnam. Hij tekende voor vier jaar bij de FPF en leidde Portugal met grote moeite naar Zuid-Afrika.

HET TEAM
Bondscoach Carlos Queiroz beschikt over een flink aantal namen die ook Euro 2008, het WK 2006 en in sommige gevallen zelfs Euro 2004 in eigen land meemaakten. Voor de doelmannen is dat niet het geval. Sporting Braga-sluitpost Eduardo deed afgelopen seizoen lang mee om de landstitel, maar greep daar alsnog naast. Bij de Selecção das Quinas is hij straks eerste keus in Zuid-Afrika. Zijn teller staat nu nog op veertien interlands. Achter hem staan Daniel Fernandes (Iraklis) en Beto (FC Porto) klaar hem in nood te vervangen. In de viermansverdediging vinden we in de meeste gevallen Bruno Alves (FC Porto), Paulo Ferreira (Chelsea), Miguel (Valencia) en Ricardo Carvalho (Chelsea) terug. José Bosingwa (Chelsea), een uitstekende kandidaat om een leegstaande plaats op te vullen, is er niet bij door blessureleed. Daarom fungeren Duda (Málaga), Fabio Coentrão (Benfica) en Valencia-aanwinst Ricardo Costa als de reserves.

Tussen de kandidaten op het middenveld vinden we ook bekende, soms grote namen. Deco (Chelsea) bereidt zich voor op zijn vierde toernooi. Maniche (1. FC Köln) is er niet meer bij; hij speelde in maart vorig jaar zijn laatste interland. Pepe (Real Madrid) geldt bij zijn club als een verdediger, maar Queiroz posteert hem bij Portugal geregeld als verdedigende middenvelder. Hij was lang zwaar geblesseerd, maar keerde tijdig terug om met Portugal naar Zuid-Afrika af te reizen. Miguel Veloso, Pedro Mendes (beiden Sporting Portugal) en Raul Meireles (FC Porto) spelen gedrieën in eigen land; Tiago Mendes (Juventus, afgelopen seizoen verhuurd aan Atlético Madrid) zal er straks ook bij zijn in de hoop zo ver mogelijk te reiken met de nationale ploeg. João Moutinho (Sporting) werd tot veler verbazing niet opgenomen in de definitieve WK-selectie. Voor Ricardo Quaresma (Internazionale) ruimde Queiroz eveneens geen plaats in.