Nog 31 dagen te gaan tot het WK in Zuid-Afrika: Zuid-Afrika

FEITEN EN CIJFERS
WK-deelnemer: Zuid-Afrika
Officiële landsnaam: Republiek van Suid-Afrika
Oppervlakte: 1.221.037 km²
Populatie: 49.320.000 (25ste ter wereld)
Hoofdstad: Pretoria
Andere belangrijke steden: Bloemfontein, Kaapstad, Johannesburg
Taal: Afrikaans, Engels
Munt: Zuid-Afrikaanse rand
Voetbalbond: South African Football Association (SAFA)
Opgericht: 1991
Website: www.safagoal.net
FIFA-ranglijst: 90ste

KWALIFICATIEROUTE
Terwijl tientallen landen zich in het zweet werkten om een plaatsje te bemachtigen op het WK 2010, moest Zuid-Afrika zich via een oefenduel hier en daar proberen zo goed mogelijk voor te bereiden op het toernooi. Het land is immers voor het eerst in de geschiedenis de gastheer van de eindronde. Sowieso fungeerde nog nooit eerder een Afrikaans land als thuisbasis voor het wereldkampioenschap; die eer valt Zuid-Afrika ten deel deze zomer. Op 15 mei 2004 wist het land al dat het er zes jaar later hoe dan ook bij zou zijn. Op het moment dat de FIFA haar beslissing nam, moest Zuid-Afrika nog beginnen aan haar kwalificatie voor het WK 2006.

Daar zou het land uiteindelijk niet in slagen; Bafana Bafana eindigde als derde achter Ghana en Congo en kon deelname op haar buik schrijven. Voor het aanstaande WK konden alleen oefenwedstrijden en de kwalificatiereeks voor de Afrika Cup aangegrepen worden als testduels. Maar op beide podia presteerde de ploeg niet goed. Pakken we de oefeninterlands van het afgelopen half jaar erbij, dan tellen we vier remises en één zege. Van Paraguay (1-1), Namibië (1-1), Jamaica (0-0) en Japan (0-0) werd niet gewonnen, van Zimbabwe (3-0) wel. De Afrika Cup van dit jaar haalde Zuid-Afrika niet eens; wat dat aangaat kunnen we alleen de kwalificatieduels als referentiekader nemen.

De Zuid-Afrikanen stroomden in ronde twee van het kwalificatietoernooi in. Nigeria, Sierra Leone en Equatoriaal Guinea kwamen als tegenstanders uit de loting rollen. Nigeria bleek in beide ontmoetingen te sterk: het won thuis met 2-0 en boekte op vijandelijk grondgebied nog een overwinning (1-0). Ook Sierra Leone pakte in eigen huis drie punten tegen Zuid-Afrika (1-0). Alleen van Guinea won Zuid-Afrika zowel thuis (4-1) als uit (1-0). De thuiswedstrijd tegen Sierra Leone eindigde in een 0-0 remise en al ruim voordat ronde twee was afgelopen, wist Zuid-Afrika zeker dat niet zij, maar de Nigerianen doorgingen naar ronde drie.

DE BONDSCOACH
Lange tijd leek de Braziliaan Carlos Alberto Parreira het WK met Zuid-Afrika te gaan benaderen. Hij trad drieënhalf jaar voor het begin van het toernooi, eind 2006, al in dienst van de bond. Die stelde veel vertrouwen in hem, want Parreira had zijn vaderland in 1994 naar de wereldtitel geleid. Bovendien beschikte Parreira over een schat aan ervaring. Behalve Brazilië (drie keer in totaal) coachte hij ook Ghana, Koeweit, Saudi-Arabië, Valencia, Fenerbahçe en tal van andere clubs. De eerste resultaten als keuzeheer van Zuid-Afrika waren niet naar behoren, maar de bond wilde hem tijd gunnen. In april 2008 maakte Parreira echter bekend dat hij wilde stoppen met zijn baan als bondscoach. Hij miste zijn familie in Brazilië en zieke echtgenote te erg en wilde terug naar Brazilië. De bond accepteerde zijn beslissing en stelde vlot een nieuwe man aan: Parreira’s landgenoot Joel Santana. Die coachte tot dat moment Flamengo, maar vloog snel naar Zuid-Afrika om het contract te tekenen.

Santana was tien dagen in dienst toen er al hommeles kwam. Benni McCarthy kwam tot woede van Santana niet opdagen voor een trainingskamp. De situatie werd gesust en Santana werkte door. De resultaten bleven echter uit. Een steeds groter deel van het volk en de Afrikaanse media twijfelden aan de capaciteiten van de bondscoach, die de ploeg maar niet aan het voetballen kreeg. “We kunnen maar moeilijk omgaan met al deze nederlagen. Alle spelers zijn boos dat we geen resultaten boeken”, gaf aanvoerder Aaron Mokoena te kennen na een nederlaag tegen Noorwegen. Acht dagen later onthief de SAFA bondscoach Santana uit zijn functie. De namen van Ruud Krol, Ruud Gullit en Bora Milutinovic deden de ronde als opvolger, maar het werd geen van drieën. Want voor wie koos de bond? Carlos Alberto Parreira, de man die anderhalf jaar eerder de deur vrijwillig achter zich had dichtgetrokken.

In oktober kwamen trainer en bond tot een akkoord, en zo was Parreira terug op zijn post. Hij was er snel bij om te zeggen dat de ploeg er niet goed voor stond. “De voorbereidingen voor het toernooi lopen zeer voorspoedig, maar ons elftal is er nog niet klaar voor. We hebben geen heavy-weight team. Met weight bedoel ik dat we meer ervaring en vertrouwen moeten krijgen. Sommige spelers zijn niet in vorm en lijken geen vertrouwen te hebben, maar ik ken hun kwaliteiten. We moeten zorgen dat ze die kwaliteiten weer gaan tonen.” Het eerste redelijke resultaat was een remise tegen Japan (0-0) en drie gelijke spelen en een overwinning volgden. Toch lijkt ook Parreira met al zijn ervaring Zuid-Afrika niet tot grote inspiraties te kunnen leiden. Het thuisvoordeel zal de doorslag moeten geven in Groep A.

HET TEAM
Voor het afsluitende trainingskamp van Zuid-Afrika in Johannesburg selecteerde bondscoach Carlos Alberto Parreira 29 spelers. Doelmannen Rowen Fernandez (Arminia Bielefeld), Itumeleng Khune (Kaizer Chiefs) en Moeneeb Josephs (Orlando Pirates) lijken de drie gegadigden om mee te gaan naar het WK. In de defensie is oud-Ajacied Aaron Mokoena (Portsmouth) hoe dan ook aanwezig. Hij is recordinternational en aanvoerder. Matthew Booth en Siboniso Gaxa (beiden Mamelodi Sundowns), Tsepo Masilela (Maccabi Haifa) en Lucas Thwala (Orlando Pirates) lijken op basis van hun ervaring ook zeker van een WK-plaats. Daarachter lijkt Bryce Moon (PAOK Saloniki) goede papieren te hebben.

Steven Pienaar (Everton), die ook enkele seizoenen in Nederland actief was, is de grootste naam op het middenveld. Hij was met Bafana Bafana ook van de partij tijdens het toernooi in Japan en Zuid-Korea, acht jaar geleden. MacBeth Sibaya (Rubin Kazan) sluit bij naast Pienaar en is de tweede en laatste middenvelder die op de Europese velden speelt. Surprise Moriri (Mamelodi Sundowns), Teko Modise (Orlando Pirates), Siphiwe Tshabalala (Kaizer Chiefs) en Lance Davids (Ajax Cape Town) vullen de kandidatenlijst voor Parreira.

In de aanval van de WK-gastheer lopen ervaren spelers. Benni McCarthy maakt zich waarschijnlijk op voor zijn laatste eindronde, tenzij hij straks als 36-jarige nog meedoet. De voormalig speler van Ajax was er op het WK 1998 al bij en beleeft straks zijn derde grote toernooi. Bernard Parker, die dit seizoen de landstitel veroverde met FC Twente, zweeft tussen een basisplaats en invalbeurt. Siyabonga Nomvethe (Moroka Swallows) is, net als McCarthy, de routinier in de voorhoede en lijkt meer kans te maken in de basis te beginnen. Katlego Mphela (Mamelodi Sundowns) moet het toernooi wellicht aanpakken om van te leren; bij het afscheid van McCarthy en Nomvethe kan hi