Tragische held

Daar hing hij dan, levenloos te bungelen, zijn handen koud en het stuk touw rond zijn hals. Het was hem teveel geworden, de beste man had uiteindelijk zelfmoord gepleegd. Een man die denk ik ietwat vergeten is vandaag, nochtans heeft hij enorm veel betekend voor velen. Niet alleen voor de sport, ook voor mensen die anders waren en zijn, mensen die daar gewoon recht op hebben, maar nog steeds in onze o zo moderne en altijd veranderende wereld uitgespuugd worden. Ze worden vernederd, uitgelachen, buitengesloten en soms zelfs in elkaar geslagen. En waarom? Omdat ze anders zijn dan wat wij voor ‘normaal’ aannemen. Dit is een verhaal over de impact van de hypocriete verrotte maatschappij op mensen die onterecht als abnormaal worden gezien, en in dit geval de catastrofale gevolgen die ermee gepaard zijn gegaan.

Samen met zijn broer groeide hij op in een Barnardo Home, een tehuis opgericht door de heer Thomas Barnardo ten tijde van een grote cholera-epidemie die van veel kinderen wezen had gemaakt. Hij en zijn jongere broer werden er gedumpt omdat hun ouders gescheiden waren. Het zat de broertjes niet mee, tot op de dag dat Alf Jackson en zijn vrouw Betty Jackson de twee adopteerden. Ze zouden een vrij probleemloze jeugd ervaren bij hun pleegouders, maar al gauw ontdekte de oudste van de broers dat hij anders was. Anders dan wat de mensen zouden aanvaarden, hij was bang, bang voor de reacties wanneer het uitkwam en bang voor de mensen die hem zouden verfoeien.

Zeker in het milieu waarin hij vertoefde was het not done homoseksueel te zijn, voetballers zijn geen homo's, voetballers zijn stoere macho's die er ook alles aan doen om dat duidelijk te maken, voetballers zijn ego trippende stoere kerels die zich zo continu willen profileren. Als achttienjarige debuteerde hij al in de grootste competitie van Engeland, de voorloper van wat we nu allemaal kennen als de Premier League, en de toenmalige First Division van de Football League. Je kon wel stellen dat hij talent had, als achttienjarige op dat niveau mogen aantreden was wel wat en hij werd er ook goed voor betaald. Maar liefst een miljoen pond per jaar streek hij op bij zijn club Nottingham Forest, daarmee was hij de eerste zwarte speler in Groot-Brittannië die zoveel geld verdiende, het ging hem best voor de wind zou je denken, en dat was ook, tot voor kort.

Hij kon zijn geaardheid niet altijd verstoppen, ook hij had als mens zijn behoeftes, zijn bezoekjes aan nachtclubs voor mannen lekten uit in de schandaalpers. Zijn toenmalige trainer Brian Clough had weinig begrip getoond voor de man zijn situatie, “Bloody poof!”, had hij gescholden, vrij vertaald “vuile flikker!”. Ze spuugden op hem, verachtten hem, nooit werd hij ergens volledig aanvaard. De enkelingen die er geen problemen mee hadden dat hij homoseksueel was steunden hem niet openlijk, ze wilden uiteraard niet uit de groep vallen en net als hij een verstotene worden, een buitenbeentje. Hij wisselde als logisch gevolg hiervan vaak van club, maar overal was het hetzelfde, hij hoorde er simpelweg niet bij. Hij bleef echter wel ontkennen, de tabloids zaten hem op de huid, zijn teamgenoten wisten het of dachten het te weten, en toch had hij nooit openlijk toe gegeven dat hij was waarvoor ze hem allen verdachten.

Tot de man het niet meer verdragen kon, in 1990 kwam hij eindelijk uit de spreekwoordelijke kast, heel de wereld wist het nu zeker, zijn collega's vielen over hem heen, niemand wilde nog iets met hem te maken hebben, zijn bloedeigen broer had het zelfs afgekeurd. Toch had hij hiermee iets positiefs bereikt, vele anderen voelden zich gesterkt door zijn bekentenis, voor hen staat hij de dag van vandaag nog steeds symbool voor moed en zelfaanvaarding. Als eerste profvoetballer in de Britse geschiedenis was hij uitgekomen voor wie hij was, deze vergeten man heeft voor velen het pad geëffend, en daarvoor krijgt hij mijn eeuwige bewondering en respect. Uiteindelijk stopte hij als profvoetballer in 1995 om een trainerscarrière op te bouwen.

Tijdens zijn periode als trainer werd hij valselijk beschuldigd van het misbruiken van een jongeman, de zeventienjarige tiener had beweerd dat hij seksueel misbruikt werd door de ex-voetballer, nadat hij hem dronken had gevoerd. De politie ondervroeg hem en liet hem vrij, omdat al gauw duidelijk werd dat het om chantage ging. De tiener en zijn enclave hadden besloten de toch al getekende man vals te beschuldigen, om zo veel mogelijk geld los te krijgen. Het zou best geslaagd kunnen zijn, deze man had als homoseksueel toch weinig kans dat de mensen hem zouden geloven. Maar in dit geval kwam al gauw aan het licht dat hij allesbehalve schuldig was aan deze feiten. Dit was echter de druppel voor de man waarover dit hele verhaal gaat, Justin Fashanu was zijn naam. Inderdaad, was, Justin had zichzelf opgehangen in een garage, enkel een briefje achterlatend waarin stond dat hij de jongeman niet had aangerand.

Hoe kan het zijn dat zelfs nu, in 2013 er nog steeds zaken als racisme en homofobie bestaan? Leren wij dan niets uit onze fouten? Is het dan nog steeds zo moeilijk te vatten voor sommigen dat ongelijkheid niet meer van deze tijd is? Dat mensen tot op de dag van vandaag nog oordelen op basis van huidskleur, afkomst, geloof en geaardheid is iets wat niemand mag ontgaan. Zelfs wanneer het overduidelijk is, wanneer het zichzelf opdringt aan ons via de media, zijn wij blind voor wat er gebeurt. Justin Fashanu heeft de ogen van velen geopend, hij was een dapper man die uiteindelijk bezweek onder zijn eigen dapperheid. De mensheid moet altijd een slag in het gezicht krijgen voor ze tot besef kunnen komen, zo moest Justin Fashanu niet sterven, maar enkel op deze manier heeft hij de mensen kunnen wakker schudden. Hij zag het niet meer zitten, en beroofde zichzelf van het dierbaarste dat een mens kan hebben, het leven.

Justinus Soni Fashanu, rust in vrede.