Van straatvechter tot ‘machtigste man in het voetbal’: ‘Ja, ik ben wel de beste’

Mino Raiola is zaterdag op 54-jarige leeftijd overleden. Met zijn heengaan verdwijnt de meest markante, zichtbare en bekende voetbalzaakwaarnemer van het toneel. Raiola had met namen als Zlatan Ibrahimovic, Erling Braut Haaland, Matthijs de Ligt, Gianluigi Donnarumma, Marco Verratti en Stefan de Vrij veruit de meest indrukwekkende 'spelersstal' van alle agenten in het topvoetbal. De Nederlands-Italiaanse agent bouwde zijn imposante imperium helemaal van de grond af op en was daar trots op. "Ja, ik ben wel de beste, nu ik er zo over nadenk", zei Raiola zonder gêne.

Carmine ‘Mino’ Raiola werd op 4 november 1967 geboren in Salerno, Italië en verhuisde in 1968, op éénjarige leeftijd, met zijn ouders naar Haarlem. Hij werkte naast zijn studie rechten onder meer als afwasser en in de bediening in het Italiaanse restaurant Napoli van zijn ouders, breed uitgemeten in de media. “Ik vind het niet denigrerend voor mezelf, maar wel de manier waarop erover wordt gesproken. Oh, van pizzabakkertje tot machtigste man in het voetbal. Alsof je dom bent als pizzabakker. Wat heeft het ermee te maken wat mijn vader deed?”, zei hij in 2016 tegen de Volkskrant. Raiola zat om de tafel met banken en handelde klachten van klanten af namens het restaurant van zijn ouders. Raiola was daarin succesvol vanwege zijn talenknobbel, daar hij Spaans, Frans, Nederlands, Portugees, Engels, Duits en Italiaans sprak.

Tijdens zijn studie Rechten begon Raiola zijn eerste bedrijf genaamd Intermezzo, dat Nederlandse bedrijven hielp om zaken in Italië te doen. Na een kortstondig avontuur als profvoetballer, waar hij naar eigen zeggen bij het Nederlands elftal Onder 17 had meegespeeld, maar wat door journalisten ontkend werd, ging hij verder als voetbalmakelaar. Op negentienjarige leeftijd verdiende hij zijn eerste miljoen euro door een McDonald's-pand te kopen en dit vervolgens weer aan een projectontwikkelaar door te verkopen. Daarnaast sloot hij een afnamecontract met Heineken voor de huur van een pand in Haarlem. Volgens de zaakwaarnemer was hij ook in de vastgoedwereld de grootste geworden. “Lesley Bamberger heeft geluk gehad.” Bamberger is de eigenaar en algemeen directeur van Kroonenberg Groep, een vastgoedonderneming uit Amsterdam. Raiola kreeg vervolgens een baan bij het bedrijf van de bekende Nederlandse zaakwaarnemer Rob Jansen, Sport Promotions. Raiola was communicatief vaardig en werkte zich snel naar boven. Hij was betrokken bij enkele grote transfers, waaronder die van Dennis Bergkamp naar Internazionale. In 1987 besloot hij het bedrijf te verlaten om voor zichzelf te beginnen. Raiola werd na zijn eerste grote transfer, waarbij hij de op dat moment nog onbekende Pavel Nedved na een indrukwekkend EK in 1996 onderbracht bij Lazio, al snel een gerenommeerde naam in de voetballerij en bouwde een indrukwekkend spelersbestand op.

Raiola begeleidde talloze spraakmakende transfers. Zo verruilde Ibrahimovic in 2009 Internazionale in voor Barcelona, waar een bedrag van zestig miljoen euro voor hem werd neergelegd door de Spanjaarden. Verder maakte Paul Pogba voor 105 miljoen euro de overstap van Juventus naar Manchester United, waar Raiola maar liefst veertig miljoen aan verdiende. Ook voor Mario Balotelli begeleidde Raiola meerdere toptransfers, bijvoorbeeld van Manchester City naar AC Milan en vanaf daar weer naar Liverpool. Afgelopen zomer bracht hij Gianluigi Donnarumma van AC Milan naar Paris-Saint Germain, waar naar verluidt een commissie voor Raiola van twintig miljoen euro tegenover stond. Het vermogen dat de Nederlandse Italiaan heeft opgebouwd werd door Quote 500 in 2021 geschat op circa 200 miljoen euro.

“Ik hou van orde”, zo vertelde Raiola in een interview met het Algemeen Dagblad over zichzelf. “Van een kapstok bij de deur, waar je - typisch Nederlands - je jas kunt ophangen. Maar tegelijk ben ik van de Italiaanse hartelijkheid. Warmte. Familie. Reuring. Per jaar ben ik ongeveer dertig dagen bij mijn gezin, schat ik. Dat is weinig, ja. Ik ben niet de beste vader van de wereld, dat besef ik terdege. Van de andere kant: alles in het leven heeft een prijs. Als je honderd procent geeft, kom je altijd ergens anders tekort. Ik heb het mooiste leven dat er bestaat, maar ik heb er een egoïstische keuze voor moeten maken. Het heeft me mijn gezinsleven gekost, maar mijn twee zoons weten: ik ben altijd één vlucht van hen vandaan.”

In een interview met Sport1 vertelde de zaakwaarnemer onder andere over zijn werkwijze. “Ik hou van discussie, ik hou ervan als ik met ene strategie kom om mijn tegenstander te overvleugelen. Je zal mij nooit in pak zien. Zo ben ik niet. Ik ben dik en klein. Mensen hebben me lang onderschat, ze zeiden: ‘Hoe zij hij eruit? Hij kan zich niet eens normaal kleden.’ Dat was mijn kans. Nu heeft iedereen respect voor me”, aldus de zaakwaarnemer. “Ik heb veel fouten gemaakt in mijn leven. Ik ben verre van perfect. Ik kan luidruchtig worden als het over mijn jongens gaat. Ik ben altijd klaar om het beste voor mijn spelers te doen. Ik zie hen als mijn zoons. Voor hen ben ik bereid om alles te doen.” Raiola sloot het interview af met een inkijkje in zijn onderhandelingsstrategie. "Ik weet gewoon heel goed welke waarde mijn spelers hebben en wat de clubs willen. Als zij mij haten, is dat een compliment voor mij. Dan doe ik vast iets goeds.”

Vaak werd de zaakwaarnemer verweten dat hij spelers te vroeg naar het buitenland liet vertrekken, zonder daarbij het belang van de speler voorop te hebben staan. Zo vertrok Ouasim Bouy in 2012 bij Ajax en bracht Raiola hem onder in Italië, bij Juventus. “Achteraf had Bouy beter bij Ajax kunnen blijven. Dat durf ik nu best te zeggen”, vertelde Raiola in 2015 aan het Algemeen Dagblad. “Maar wat mensen misschien niet weten: Ouasim wilde helemaal niet weg”, zo vervolgde Raiola. “Hij vond bij Frank de Boer echter geen vertrouwen, geen warmte, geen uitleg en geen communicatie. Ik heb toen in januari aan Ajax gevraagd: willen jullie dat hij blijft of moet hij weg? Er kwam geen duidelijk antwoord. Weg dus. Ik heb Ouasim niet weggebracht, dat heeft Ajax zelf gedaan. Ik heb alleen gefaciliteerd dat hij naar de best mogelijke club kon.”

Tegenover het Algemeen Dagblad blikte Raiola ook terug op de transfer van Ibrahimovic. De Zweedse spits vertrok in 2009 bij Inter en tekende een contract bij Barcelona. Het werd geen doorslaand succes en dat werd Raiola verweten. De topzaakwaarnemer zei daarover: “Neem Zlatan. Ik heb een jaar lang wekelijks mensen van Barcelona aan de lijn gehad voor Zlatan. Werd gek gebeld door ze. Zes, zeven besprekingen gevoerd. Hij moest en zou naar Barcelona, dat 86 miljoen euro wilde betalen. Bij zijn presentatie zat 76.000 man op de tribune. Ga jij me dan vertellen dat ik had moeten voorzien dat hij in januari niet zou spelen? Wie had dát kunnen voorspellen? Je maakt steeds afwegingen. Vaak de goede, soms de verkeerde.”

Raiola stak daarnaast niet onder stoelen of banken hoe hij tegen bepaalde zaken aankeek. Zo had hij een reactie die weinig aan duidelijkheid overliet toen hem in een uitzending van Studio Voetbal werd gevraagd naar zijn mening over het verhaal dat de ronde deed dat de FIFA de vergoedingen van zaakwaarnemers in het voetbal in wil dammen. Als het aan de wereldvoetbalbond ligt, krijgen zaakwaarnemers voortaan een maximum van tien procent commissie op een transfersom en drie procent van het salaris.

Daar was Raiola het niet mee eens. “Ik pik het niet”, zei de belangenbehartiger in het praatprogramma van de NOS. “Een zaakwaarnemer moet zoveel mogelijk voor de speler verdienen. Wat wordt bij dit plan hoger? De transfersom of het salaris? Eigenlijk zegt de FIFA hiermee dat ze niet ingaan tegen de transfersommen, maar wel tegen de salarissen. De onderhandelingspositie van de spelers komt zo in het nauw.” Raiola had een drastisch tegenvoorstel voor de FIFA. “Schaf de transfersom af”, zegt de Haarlemmer. “Dan gaan we het alleen nog over salarissen hebben. Het hele systeem is verkeerd. Het is bedacht door mensen die geen verstand hebben van het vak.”

“Mijn doel is altijd geweest om de beste te worden in dit vak”, vertelde Mino Raiola het Algemeen Dagblad. Wanneer ben je in dit vak precies de beste? “Dat moeten anderen maar bepalen.” Wanneer hem werd gevraagd of hij zelf vond dat hij de beste is antwoordde hij bevestigend. “Dat denk ik wel. Ja, ik ben wel de beste, nu ik er zo over nadenk. Geld vind ik totaal niet belangrijk. Ik zou moeiteloos met minder kunnen leven, geen enkel punt. Maar geld is wél een scorebord voor succes. En op dat scorebord ben ik heel succesvol, ja. Ooit zou ik nog wel eens een voetbalclub willen kopen, en daar dan al mijn ervaring en kennis op projecteren. Bij Queens Park Rangers was ik een tijdje geleden heel dichtbij. Als die niet op één doelpunt gepromoveerd waren naar de Premier League, was die deal rondgekomen. AS Roma had ik ook bijna. AC Milan zou ik ook wel willen kopen, maar wel tegen een goede prijs.”

Toen Justin Kluivert en Matthijs de Ligt hard op weg waren richting de uitgang van Ajax, besloot de F-Side, de harde kern van de Amsterdamse club, een open brief te schrijven, gericht aan Raiola. Leden van de F-Side vonden dat de maat vol was en haalden oude transfers naar boven. “Transfers waarbij toch wat manieren gehanteerd werden die nog nooit vertoond waren, men was immers alleen nog maar de praktijken van Rob Jansen gewend”, zo werd door de F-Side verwezen naar de transfers van Bryan Roy, Dennis Bergkamp, Michel Kreek en Wim Jonk, die toentertijd allen in de stal van Raiola zaten.

Waar naast de F-Side velen het bloed van de zaakwaarnemer wel konden drinken, bewaren Michel Kreek en Bryan Roy warme herinneringen aan hun samenwerking met Mino Raiola. De succesvolle zaakwaarnemer was bij veel clubs geen graag geziene gast, maar zette zich volgens Kreek en Roy wel maximaal in voor zijn cliënten. Kreek en Roy vertrokken beiden op jonge leeftijd van Ajax naar Italië en vertelden in een interview met Sky Sports erg veel hulp te hebben gehad van Raiola bij het aarden in het buitenland. “Rob Jansen was toen mijn zaakwaarnemer en Mino was de vertaler voor alles. Vanaf het moment dat ik naar Padova ging, was Mino degene die me hielp een huis en een auto te vinden en een bankrekening te openen. Alles omdat hij de taal sprak. Hij was er drie weken lang non-stop, wat me erg heeft geholpen in die tijd”, zo sprak Kreek over de rol van Raiola ten tijden van die transfer. “Hij kon alles voor me regelen. Toen ik mijn contract tekende was er bijvoorbeeld geen auto inbegrepen. In twee dagen had hij een auto voor me van een persoonlijke sponsor. Sommige dingen deed hij gewoon. Hij was het niet verplicht te doen, maar hij deed het gewoon. Voor de spelers was Mino een wereldgozer, omdat hij ze hielp de beste contracten in de wacht te slepen. Voor de clubs was hij echter een enorme eikel.”

Na de transfer van Roy naar Foggia in 1992 ging Raiola de eerste paar weken mee de kleedkamer in. “Hij ging mee naar binnen terwijl de trainer zijn praatje hield. Hij stond gewoon naast trainer Zdenek Zeman om me de eerste paar weken te coachen. Het was prachtig. We hadden een erg goede vriendschap”, aldus Roy. “Toen ik een appartement vond hielp hij me met alles. Met het vinden van de juiste spullen, alles. Hij hielp me zelfs met verven.” Kreek sloot af door te stellen dat het voor hem en Roy geen wonder is dat de zaakwaarnemer het zover geschopt heeft. “Het is niet voor niets dat alle grote spelers bij Mino zitten.”

Volgens de F-Side speelde Raiola een belangrijke rol bij het vertrek van Ibrahimovic bij Ajax en was de belangenbehartiger ook een van de oorzaken van de onrust rondom de contractverlengingen van Zdenek Grygera, Maxwell en Mido. De supporters schreven dat de ongeremde zakenman ook nu ‘de boel opstookt en de jonge spelers het hoofd op hol brengt’: “Neem Justin Kluivert, hij wordt door de supporters op handen gedragen, zegt een jongen van onze club te zijn en belooft in eerste instantie ook dat hij blijft! Enkele weken later wil hij ineens weg! Hoe kan dit, waar komt dit vandaan? Drie keer raden.” De supporters van de harde kern sluiten als volgt af: “Beste Mino, het wordt tijd dat je weer met beide voetjes op de grond komt te staan en niet langer onze spelers het hoofd op hol brengt en opnaait! Vanaf dit moment ben je: persona non grata in Amsterdam! Gewoon oprotten en je dikke poffertjesporem nooit meer laten zien en horen bij AFC Ajax!”

Naast Nederlandse spelers behartigde de zaakwaarnemer dus ook de belangen van Ibrahimovic. In gesprek met GQ vertelt Ibrahimovic dat de relatie tussen hem en Raiola op een bijzondere manier tot stand kwam. “Ik zat bij Ajax en ik was op zoek naar een zaakwaarnemer. Een vriend van mij, Maxwell, vertelde me dat hij wel een persoon wist. Een beetje maffia, maar erg goed”, memoreerde de Zweedse spits. “Ik zei dat ik wel met hem wilde praten en vroeg aan Maxwell of hij door wilde geven waar we elkaar zouden ontmoeten”, vertelde Ibrahimovic, die een duidelijk antwoord terugkreeg. “De volgende dag keert Maxwell terug met een envelop. Ik open het en las het bericht van Raiola: Fuck you. Ga maar meer scoren, dan kan ik je aan iedereen verkopen. Hij dwong me zo om meer doelpunten te maken. Ik wist meteen dat hij voor mij gemaakt was”, aldus Ibrahimovic.

Zoals eerder vermeld had de zaakwaarnemer naast Ibrahimovic ook Pogba in zijn stal. Toen de Franse middenvelder in 2012 Manchester United had verlaten om bij Juventus aan de slag te gaan, was Sir Alex Ferguson, toen nog de manager van de Engelse club, op zijn zachtst gezegd niet blij. Ferguson kwam publiekelijk met verwijten naar Raiola. “Paul Pogba? Hij had gewoon een slechte zaakwaarnemer, ‘a shitbag’.” In 2015 kwam Ferguson daar in zijn autobiografie op terug. “Er zijn één of twee voetbalmakelaars die ik simpel gezegd gewoon niet mag. Mino Raiola is er één van.”

De mislukte periode van Ibrahimovic bij Barcelona deed de verstandhouding tussen Raiola en Josep Guardiola, toenmalig coach van Barcelona, geen goed. Raiola noemde de Spanjaard een ‘laffe hond’ toen de relatie van de Zweedse aanvaller en Guardiola zo erg verslechterde dat de spits niet meer in de plannen van de trainer voorkwam. De Spanjaard reageerde op een persconferentie op die uitspraak. “Eigenlijk begrijp ik niet waarom ik een lafaard of boeman zou zijn. Ik spreek nooit met Raiola. Ik heb geen idee hoe hij tot die mening is gekomen, misschien heeft Ibra hem het een en ander verteld. Iemand met een hond vergelijken is heel laag. Hij zou meer respect voor de honden moeten tonen.”

Raiola reageerde tegenover The Athletic: “Wat betreft meneer Guardiola, dat boek heb ik al lang geleden gesloten. Iedereen weet hoe ik over hem denk als persoon en hij kan dat andersom ook zeggen. Hij is een klassieke priester. ‘Doe wat ik je zeg, doe niet wat ik doe’. Verder denk ik dat hij een goede trainer is. Ik zwijg voor niemand. Ik geef mijn mening, dat is mijn goed recht.”

Ook Erling Braut Haaland liet zich vertegenwoordigen door Raiola. Het Noorse toptalent vertrok eind 2019 naar Borussia Dortmund, maar dat ging volgens de in Haarlem getogen zaakwaarnemer niet zonder slag of stoot. “Ik had een heel slechte relatie met Michael Zorc", zei hij over de gesprekken met de directeur van Dortmund. Haaland had als speler van Red Bull Salzburg de clubs voor het uitkiezen, waarna de keuze uiteindelijk op die Borussen viel. “Onze relatie was écht heel slecht”, ging de makelaar verder. “Zorc moet me echt gehaat hebben.”