Wespennest in de bergen

Wekelijks sterven handenvol militairen bij vuurgevechten in Tsjetsjenië. Diverse republikeinen willen zich nog altijd (vergeefs) afzetten van de Russische Federatie. Het voetbal is dé uitlaatklep voor de strijders die de twee recente en gruwelijke oorlogen willen vergeten. De voetbalclub Terek uit de hoofdstad Grozny is voor hen de ultieme afleiding.

Uitgemoord

Het Kaukasische klootjesvolk krioelt in de bergen. Op het platteland kraait geen haan. Ze leiden een onafhankelijk en vredig leven. Voor tsaar Ivan de Verschrikkelijke is Tsjetsjenië in de zestiende eeuw dan ook een makkelijk te vangen prooi. Peter de Grote geeft het offensief vervolgens gestalte, maar stuit in de achttiende eeuw op verweer. Toch grijpen de Russen de macht; Tsjetsjenen worden gezien als tweederangsburgers. Tijdens de vijftigjarige Kaukasusoorlog worden hele dorpen uitgemoord. Duitsland belooft het onderdrukte gebied vrijheid als de Sovjet-Unie in de Tweede Wereldoorlog zou worden verslagen.

Dat lukt niet. Jozef Stalin neemt wraak op Tsjetsjenië en legt bijna een kwart van de bevolking om in werkkampen. Na de dood van Stalin neemt Nikita Chroesjtsjov het over. Hij geeft het bergvolk weer hoop en besluit dat zij stapsgewijs mag terugkeren naar hun land. De hele staat is geruïneerd en dat bezorgt de Tsjetsjenen de schrik van hun leven. Er worden duizenden wapens meegenomen en ditmaal worden de Russen verdreven. Als een Rus door dronken Tsjetsjenen wordt vermoord, barst de bom. Op de begrafenis zweren honderden Russen wraak en op straat worden Tsjetsjenen afgeslacht. Het kookpunt is bereikt.

Nieuwjaarsdag

De Tsjetsjeense luchtmachtgeneraal roept de onafhankelijke staat Tsjetsjenië uit. Deze man is een groot fan van presidentskandidaat Boris Jeltsin en hoopt dat die de verkiezingen wint. Die wint hij, maar tegen de verwachting van de luchtmachtgeneraal in wil de eerste president van Rusland Tsjetsjenië weer heroveren. De sloper van de SU besluit uiteindelijk Tsjetsjenië te bombarderen, op Nieuwjaarsdag. De bergrebellen zijn strijdbaar en geven zich niet gewonnen. De vrede wordt na twee jaar getekend.

In 1998 proberen de Russen het opnieuw. Tsjetsjenië vecht terug met landmijnen en bommen, op normale burgers. In 2002 eindigt de tweede Tsjetsjeense oorlog. Bijna dagelijks staan de kampen nog tegenover elkaar en sneuvelen er mensen, maar de laatste jaren is het ‘rustig’. Zo rustig zelfs dat Grozny – dat ‘verschrikkelijk’ betekent en dus afstamt van Ivan de Verschrikkelijke - de rustigste stad zou zijn van heel Rusland. Hier wordt ook gevoetbald. Bij Akhmat Abdhulkhamidovich Kadyrovs republikeinse voetbalclub Terek Grozny om precies te zijn. Wie denkt dat Terek een rustig provincieclubje is, zit duidelijk mis.

Softe Gullit

Wie voor Terek voetbalt, vertegenwoordigt Tsjetsjenië, dat net zo groot is als Gelderland, Noord-Brabant en Friesland bij elkaar. De grote baas van Terek was tot voor kort Ramzan Kadyrov, de zoon van wijlen Akhmat. Akhmat kwam in 2004 tijdens de Dag van de Overwinning om het leven bij een bomaanslag in het oude stadion. Ramzan is de president van Tsjetsjenië en door Vladimir Putin aangesteld om er de orde te handhaven. Hij regeert met harde hand en wordt door mensenrechtenorganisaties beschuldigd van moord, ontvoeringen en folteringen. Eind november droeg hij vanwege de hoge werkdruk het stokje over aan voormalig militair Magomed Daudov, de vicepremier van Tsjetsjenië.

Terek staat bekend als de club waar Ruud Gullit het dertien duels voor het zeggen had. Nadat de komst van Víctor Munoz stukliep, klopte de club aan bij de Amsterdammer. Gullit kreeg naar eigen zeggen de toezegging dat Mbark Boussoufa, Majid Bougherra en Diego Forlán zouden komen, maar verder dan een persoonlijk akkoord met laatstgenoemde kwam het niet. Gullit was volgens een ex-middenvelder van de ploeg ‘te soft’. Hij wisselde voorturend met de opstelling. Eigenlijk was hij tot zijn ontslag nog aan het experimenteren. “Ik was uitdrukkelijk tegen de komst van Gullit en Munoz. Maar Bulat Chagaev (voormalig sponsor) haalde ze allebei binnen. Nu nog ondervinden we hinder van die beslissingen”, vertelde vicevoorzitter Haidar Alkhanov onlangs tegen RIA Novosti.

Martens en Bony

Onder Stanislav Cherchesov gaat het qua puntengemiddelde beter, al staat de ploeg nog altijd op de derde plaats in de degradatiepoule. Terek, dat over een begroting van 22,6 miljoen euro beschikt, krijgt het geld doorgesluisd uit Moskou. Ook Telman Izmaylov, voormalig eigenaar van de Cherzikovsky Markt, en zakenman Ruslan Baysarov sponsoren. Terek haalde Marcin Komorowski, Maciej Rybus, Adilson en Igor Lebedenko naar de Akhmat Arena. Cherchesov heeft een betere selectie dan zijn voorganger. Daar hadden in de winterse transferperiode nog grotere namen bij kunnen komen.

Maarten Martens, Yassine El Ghanassy, Wálter Montillo en Gonzalo Zárate wezen de bekerwinnaar van 2004 echter af. Ook de namen van Wilfried Bony, Roland Lamah, Salomon Kalou, Mohamed Tchité, Daniel van Buyten, Muhamed Subasic, Stefanos Athanasiadis en Edgar Silva zingen rond in de schurkenstaat. Voor Bony zou Terek tien miljoen euro overhebben. De ambities van Terek, dat op 250 kilometer van Grozny in een kuuroord traint, zijn zonneklaar: de club wil zo snel mogelijk Europa in.

Waanvoorstelling

Maar rustig zal het nooit worden aan de Terek-rivier. Zo mag de vicevoorzitter en de minister van Sport, Alkhanov, dit seizoen geen wedstrijden meer bezoeken, omdat hij na het duel met Volga (1-3 verlies) de scheidsrechter in diens kleedkamer fors beledigde. En voormalig spits Ewerthon zei onlangs dat de trainer een ploeggenoot van hem sloeg en dat Kadyrov na een verloren pot de kleedkamer instormde om te briesen dat eigenlijk alleen Tsjetsjenen zouden mogen spelen voor Terek.

Volgens baas Magomed Daudov lijden spelers, die zeggen dat bij Terek geweld en chaos aan de orde van de dag is, aan waanvoorstellingen. “Spelers geven alleen interviews nadat ze de club verlaten en geven achterlijke redenen waarom ze niets op het veld konden laten zien.”

De stad wordt helemaal opgeknapt, het stadion is ultramodern en Terek is een van de weinige clubs die veel aandacht besteed aan de jeugdopleiding. Het team is te vergelijken met Vitesse. Volgens Alkhanov is Terek inmiddels een ‘voetbalautoriteit’, maar de club is ook een oorlogsslachtoffer. Fanclubs verdwenen en weinig spelers zien het zitten om in een wespennest te strijden. Hoog in de bergen.