5-3-2 zaait twijfel: ‘Alsof Weghorst had meegedaan aan een prijsvraag’

De Nederlandse kranten oordelen een dag na het 2-2 gelijkspel tegen Schotland kritisch over het spel van Oranje. De ploeg van bondscoach Frank de Boer maakte allesbehalve een goede indruk het Estádio Algarve. De trainer liet zijn team in een 5-3-2-systeem spelen omdat hij ervan overtuigd is dat bepalende spelers in deze formatie in hun kracht komen, zo liet hij in aanloop naar het oefenduel meerdere keren blijken. De kranten zijn anderhalve week voor de start van het EK eensgezind: het draaide totaal niet bij Oranje en het systeem biedt vooralsnog weinig houvast.

Met een laat doelpunt voorkwam Memphis Depay dat Oranje als verliezer van het veld stapte in Portugal. “De Boer wilde zo graag zien dat zijn keus voor het 5-3-2-systeem aanleiding zou geven voor houvast, maar niets hiervan”, schrijft Valentijn Driessen in De Telegraaf. “De bondscoach wilde zien of de defensieve vastigheden er al voldoende in waren geslepen. Daar bleek aanvankelijk weinig van. Pas toen Owen Wijndal op de linkerflank en Denzel Dumfries aan de rechterkant iets gereserveerder gingen opereren, kreeg Nederland grip op de Schotten. Het was niet groots, maar er werd nauwelijks nog iets weggegeven. De meeste indruk maakte de vrijuit spelende debutant Jurriën Timber.” Laatstgenoemde maakte zijn debuut in het Nederlands elftal en kan terugkijken op een sterk optreden. Zo was hij betrokken bij het openingsdoelpunt van Depay, door Georginio Wijnaldum de diepte in te sturen met een hoge bal, waarna hij kon afleggen en Depay kon afdrukken.

“Volgens de bondscoach kan je met het 5-3-2-systeem ook dominant voor de dag komen, maar dat wist zijn ploeg in Faro bijzonder goed verborgen te houden”, aldus Driessen, die ook zag hoe Oranje in de omschakeling geklopt werden na ruim een uur spelen. “De Schot Kevin Nisbet tikte een voorzet van Andy Robertson simpel in bij de tweede paal: 1-2. Uiteindelijk voorkwam Depay met zijn tweede treffer uit een knappe vrije trap vlak voor tijd dat Oranje een afgang werd bespaard: 2-2.” Driessen is van mening dat het Nederlands elftal niet veel wijzer is geworden van de ontmoeting met Schotland in het 5-3-2-systeem. “Wel nam het aantal tactische vraagtekens toe en blijken vooralsnog weinig internationals al in EK-vorm te steken. Tegen Georgië zondag in Enschede zal Oranje snel beterschap moeten beloven, want een week later gaat het EK van start tegen Oekraïne.”

Sjoerd Mossou van het Algemeen Dagblad schrijft dat de wedstrijd tegen Schotland geen enkele aanleiding was tot optimisme. “In een voorbereiding zegt zoiets lang niet alles, zo bewees het verleden al vaak genoeg. Maar richting het laatste oefenduel met Georgië van zondag in Enschede dreigt voor Oranje wel een sfeer van chagrijn en cynisme, nota bene vlak voor het eerste eindtoernooi in zeven jaar. De korte, wat rommelige voorbereiding van bondscoach Frank de Boer biedt vooralsnog meer vraagtekens dan antwoorden.” Mossou zag Oranje ‘stroperig’ en ‘onwennig’ voetballen. “Oranje bevestigde daarmee exact wat op het WK van 2014 ook al bleek: in een 5-3-2 systeem is het verdomd moeilijk om tot een snelle opbouw en vloeiend positiespel te komen, en al helemaal tegen teams die vanuit een gedegen organisatie spelen. Maar waar het team van Louis van Gaal destijds tenminste nog Arjen Robben had, en Robin van Persie als een luxe kapstokspits, moet dit Oranje het voorin van samenspel hebben tussen spelers van mindere kwaliteit.”

Vanaf de tribune zag Willem Vissers Oranje een magere indruk maken. Het viel in zijn ogen niet mee om de wedstrijd te aanschouwen en ‘de verleiding tot een wandeling in de glooiende omgeving te onderdrukken’. Hij benadrukt in zijn verslag voor de Volkskrant dat Schotland zeven spelers miste. “Toch was de ploeg gelijkwaardig in het duel waarin zo veel fout ging dat het een parodie leek op profvoetbal”, aldus Vissers. “Oranje hulde zich in de jas van 5-3-2, een vooralsnog slecht passend tenue met rafels en gaten. Nou ja, het was op papier 3-5-2, want de backs Denzel Dumfries en Owen Wijndal waren vooral aanvallend actief. Alleen, zij dienden tot voorzetten te komen, tot acties aan de zijkant. Gewone backs als zij zijn, zeker in het geval Dumfries, zijn gemiddeld gesproken geen artiesten. Ze legden de bal vaak zielloos breed of terug, zoals tal van collega’s.”

Wout Weghorst kreeg de kans in de punt van de aanval. De spits van VfL Wolfsburg werkte hard, maar wist geen moment gevaarlijk te worden. “Nog geen kopballetje kunnen geven, die Weghorst. Ja, soms kaatste hij goed of gaf hij een bal handig mee, maar vooral was hij de altijd bewegende, lange spits, die als bonenstaak over het veld holde, alsof hij had meegedaan aan een prijsvraag waarvan de winnaar aan een echte interland mocht meedoen. Met zo weinig aanvallend vermogen lijkt het passender twee snelle bewegers in het veld te brengen.” Volgens Vissers lagen alle zwaktes van Oranje woensdagavond ‘genadeloos bloot’. “Louis van Gaal introduceerde 5-3-2 bij het WK in 2014, vooral om wereldkampioen Spanje te weerstaan. Dat lukte wonderwel, maar hij had de beschikking over Robin van Persie, Arjen Robben in topvorm en Wesley Sneijder. Nederland ontmoet straks op het EK Oekraïne, Oostenrijk en Noord-Macedonië in de groep, van aanmerkelijk minder allooi. Van Gaal zat op de tribune en zal zo zijn gedachten hebben gehad bij het spel.”