De derby met gewonde coaches die op neutrale grond gespeeld moet worden

Derby’s zijn een bijzonder fenomeen in het voetbal. Grote getallen fans leven weken, soms zelfs maanden, toe naar die ene wedstrijd tegen de rivaal. In het hedendaagse voetbal komt er veel meer bij kijken dan alleen het voetbalspel. Daarom gaat Voetbalzone wekelijks een derby in een kleinere competitie uitlichten in de rubriek: Derby van de Week. Met deze week de beruchte wedstrijd in de Bulgaarse Parva Liga tussen CSKA Sofia en Levski Sofia die 7 oktober weer op de planning staat.

Door: David Kramer

Stenen en vuurwerk gooien naar de staf van de tegenstander, een coach die buiten bewustzijn raakt door een sneeuwbal, het is allemaal gebeurd bij de Sofia-derby tussen Levski en CSKA. Het is zelf zo erg dat de wedstrijd in het nationale stadion gespeeld moet worden om vandalisme te voorkomen. Het Vasil Levski Stadion is het enige stadion waar thuis- en uitfans samen kunnen komen zonder dat het stadion gesloopt wordt door de bezoekers. Maar het had niet veel gescheeld, of deze derby was jaren geleden voor het laatst afgewerkt.

CSKA is de Bulgaarse afkorting voor ‘centrale sportclub van het leger’. Ondertussen is de club 31 kampioenschappen en 21 bekerwinsten verder, maar is CSKA in die tijd zelfs failliet verklaard en meerdere malen van naam geswitcht. Zo werd CSKA 1948 in het seizoen 2014/15 teruggezet naar het derde niveau van Bulgarije. De club, waar Civard Sprockel in 2012 samen met acht teamgenoten werd ontslagen na een Europees verlies, werd direct kampioen op het derde niveau en won zelfs de beker van Bulgarije.

Toch werd CSKA in 2016 failliet verklaard, nadat bleek dat de club meer dan 40 miljoen euro schuld had. Ondertussen had de welvarende Grisha Granchev zich aan de club verbonden. Granchev was ook eigenaar van een andere club in het Bulgaarse voetbal: Litex Lovech. Kort na het faillissement werd Granchev ook mede-eigenaar van de club Chavdar Metropole. Hij veranderde de naam van deze club naar PFS CSKA 1948 en fuseerde de club met Litex Lovech, waardoor de club alsnog op het hoogste niveau verder kon gaan als het huidige CSKA Sofia.

Omdat sommige fans vonden dat CSKA zijn normen en waarden was verloren na de fusie, richtte een ex-generaal CSKA 1948 op, want CSKA was een club van het leger. De nieuwe club wist zich binnen een mum van tijd naar boven te voetballen en bevindt zich sinds het seizoen 2020/21 zelfs op het hoogste niveau van Bulgarije. Zowel CSKA Sofia als CSKA 1948 speelt op dit moment in de hoogste Liga van Bulgarije.

Uiteindelijk zijn de meeste fans toch bij CSKA Sofia blijven hangen en spelen zij dus de derby met Levski Sofia. Zou het bij de laatstgenoemde club altijd zonder slag of stoot gaan? Zeker niet. Grootaandeelhouders Vasil Bozhkov en Georgi Popov werden in 2020 in de Verenigde Arabische Emiraten aangehouden op verdenking van fraude en georganiseerde misdaad. Bozhkov, eigenaar van verschillende gokbedrijven, wordt geschat als de rijkste man van Bulgarije, maar zorgde ervoor dat de club zonder geld kwam te zitten. Rekeningen konden niet meer betaald worden.

Waar de derby met CSKA normaal bestookt werd met pyro’s, was dat op dat moment heel anders vanaf de kant van Levski. Het geld dat bestemd was voor sfeeracties werd gedoneerd aan de club en tijdens de derby in het nationale stadion werd er geld ingezameld op de tribunes zodat de club de salarissen kon blijven betalen.

Toen was daar clublegende Nasko Sirakov, die in de jaren 80 en 90 meer dan tweehonderd wedstrijden voor Levski speelde. Hij kocht een meerderheidsaandeel en maakte de club, zover dat kan in Bulgarije, financieel gezond. Het ging zelfs zo goed, dat de club, waar Stijn Spierings en Andewelé Slory in het verleden speelden, in 2022 een einde maakte aan de dertien jaar durende prijzendroogte door de bekerfinale te winnen van, u raadt het al, CSKA Sofia.

De Bulgaarse derby, die 7 oktober weer op het programma staat, zorgt hoe dan ook voor een clash tussen de twee supportersgroepen. In het verleden is het al meerdere malen flink mis gegaan. In 2000 overleed er een man door een vuurwerkbom na de wedstrijd en in 2014 ging CSKA-coach Stoycho Mladenov knock-out nadat er een sneeuwbal vanaf de tribune in zijn gezicht werd gegooid. In 2017 gooide Levski aanhangers stenen en vuurwerk naar het CSKA-team bij een tussenstand van 3-0. Bijna iedere editie vallen er gewonden door het grove vuurwerk dat gegooid en afgestoken wordt bij deze derby. Maar het nationale stadion houden de supportersgroepen heel, want daar hebben beiden respect voor.

Dit seizoen lijkt het eindelijk rustig rondom beide clubs. CSKA Sofia won zijn laatste zes wedstrijden en staat op een derde plaats. Twee punten daaronder staat Levski Sofia, dat bij een overwinning over de aartsrivaal heen zal gaan. Het belooft dus een ouderwetse kraker te worden, waarbij de supportersgroepen weer op volle sterkte hun steentje bij zullen dragen.