Hoe groot is de genderloonkloof in het Nederlandse profvoetbal eigenlijk?

Het EK vrouwenvoetbal 2022 is woensdag officieel afgetrapt met het duel tussen Engeland en Oostenrijk. De loep komt vanwege het toernooi daarom extra op de Oranje Leeuwinnen te liggen. De KNVB maakte eind juni al bekend dat het Nederlands vrouwenelftal vanaf 1 juli dezelfde premies zou gaan opstrijken als de mannen, waarmee er een grote stap werd gezet in het dichten van de genderloonkloof. Maar hoe zit het eigenlijk met de clubs? En de beloningen voor prestaties op internationale eindtoernooien?

Het statement van de KNVB eind juni werd 'een historische mijlpaal' genoemd door directeur Jan Dirk van der Zee, die onder meer verantwoordelijk is voor het vrouwenvoetbal. Alles waar de bond controle over heeft - bijvoorbeeld het uitvoeren van commerciële activiteiten voor de sponsoren van de KNVB en de vergoeding van naam- en portretrechten - wordt gelijkgetrokken met de mannentak. Ook de oranjepremie, de dagelijkse vergoeding voor het meedoen aan EK's en WK's, wordt hetzelfde.

Er is echter nog een grote brug te slaan. De premies die de UEFA uitkeert voor prestaties op het lopende EK zijn bijvoorbeeld nog niet te vergelijken met die van de de mannen. Ook in clubverband zijn de verhoudingen nog flink scheef. Spaarplatform hoogstespaarrente.eu analyseerde de salarissen van de bestbetaalde spelers van het Nederlands mannenelftal en die van de Oranje Leeuwinnen en trok zonneklare conclusies.

Lieke Martens vs. Frenkie de Jong

Toen Lieke Martens in juli 2017 naar Barcelona vertrok, lekte uit dat de sterspeelster 200.000 euro op jaarbasis zou gaan opstrijken. Op datzelfde moment verdiende mannelijke evenknie Lionel Messi 138 miljoen (!) per kalenderjaar. Martens vertrok onlangs echter naar Paris Saint-Germain, waar ze in lucratiever vaarwater belandde. De 29-jarige vleugelflitser gaat nu zo'n half miljoen per seizoen verdienen. Daarmee zit Martens in de zelfde salarisklasse als een Bruno Martins Indi (die bij AZ 452.400 euro per jaar opstrijkt) en Mike van der Hoorn (542.880 euro).

Vergelijk dat echter met de jaarlijkse beloning voor Frenkie de Jong en de verschillen worden pijnlijk duidelijk. Marca schreef dat de technicus op jaarbasis zo'n 22 miljoen kan bijschrijven, terwijl de Volkskrant zelfs repte van 16 miljoen euro. Het bedrag wat Martens per jaar krijgt, verdient De Jong zo per wedstrijd. Daar zijn eventuele prestatiebonussen (wanneer de middenvelder steeds zestig procent van Barcelona's wedstrijden speelt en er prijzen worden gewonnen of een Champions League-finale wordt bereikt) nog niet eens bij opgeteld.

Vivianne Miedema vs. Virgil van Dijk

Hoewel het niet bekend is wat Miedema na het ondertekenen van haar nieuwe contract bij Arsenal gaat verdienen, zei ze wel 'dat ze dacht de bestbetaalde voetbalster in Engeland te worden' in interview met de Volkskrant. Volgens The Telegraph ligt het gemiddelde salaris in de Women's Super League (de vrouwelijke tak van de Premier League) op zo'n 23.500 euro per jaar, maar dat Miedema meer krijgt moge duidelijk zijn. Het Engelse dagblad schrijft in hetzelfde artikel --dat dateert van 8 maart - dat een Engelse speelster op dat moment op het punt stond een contract ter waarde van 350.000 euro op jaarbasis te tekenen. Daarmee werd de bovengrens van het vrouwelijke salarisspectrum naar verluidt verlegd. Ervan uitgaande dat Miedema een jaarsalaris vergelijkbaar met dit bedrag opstrijkt, heerst er alsnog een enorm gat met dat van Van Dijk. The Athletic weet dat de stopper bij Liverpool zo'n 13 miljoen euro vangt per jaar.

Een lange weg te gaan

De kloof wordt nog evidenter als de salarissen van overige dragende spelers in de vergelijking worden meegenomen. Matthijs de Ligt (7,3 miljoen euro) en Memphis Depay (5 miljoen) zitten met hun jaarlijkse vergoedingen bijcvoorbeeld op (meer dan) het honderdvoudige van het gemiddelde van de Oranje Leeuwinnen, dat zo'n 50.000 euro bedraagt.

De hogere vergoedingen voor mannelijke profvoetballers hebben hun verklaringen, maar die staan niet in verhouding. Zo zijn wedstrijden van de mannen aantrekkelijker voor adverteerders en sponsoren, waardoor clubs, maar ook de UEFA en de FIFA meer geld binnenhalen. Dat wordt onder meer gereflecteerd in salarissen en prijzengeld. Dat de mannen bij het WK 2018 vijftien keer (!) zo veel prijzengeld opstreken als de vrouwen een jaar later, loopt echter niet hand in hand met het drievoudige aan kijkers. Dit EK bedraagt de pot voor de vrouwen zo'n 16 miljoen euro, een verdubbeling ten opzichte van 2017. Dat is een aanmerkelijke ontwikkeling, maar vergeleken met het EK mannen van vorig jaar bestaat er een negatief verschil van 355 miljoen euro.

De populariteit van de Oranje Leeuwinnen stijgt echter, en zo ook de salarissen. Waar menig voetbalster eerder nog een bijbaantje nodig had om rond te kunnen komen lijkt dat steeds meer uitzondering dan regel te worden. Hoe meer kijkers, hoe meer de jaarlijkse vergoedingen zullen stijgen. Volgens Van der Zee wordt er door de KNVB nadrukkelijk aangeklopt bij de UEFA en FIFA om ook de toernooipremies te verhogen, waarmee de volgende stap gezet zou zijn. Hoe snel en óf de kloof volledig gedicht gaat worden, blijft echter nog in het ongewisse.

Dit artikel is tot stand gekomen met dank aan onderzoek van hoogstespaarrente.eu.