Hoe ‘Iron Man’ en ‘Captain America’ Kazachstan naar de titel moeten leiden

Van 19 januari tot en met 6 februari 2022 wordt in Nederland UEFA Futsal EURO 2022 gehouden. In Fables of Futsal vertelt Voetbalzone de verhalen achter de deelnemers aan dit EK. In deze derde editie wordt gefocust op het geheim van Kazachstan, het land dat verrassend tot futsalgrootmacht gerekend mag worden. Dit is het verhaal over Zuid-Amerikaanse spelers die aan de andere kant van wereld de Europese titel willen veroveren.

Door Tim Klijn

Kazachstan is niet bepaald het eerste land waar de doorgewinterde voetbalfan aan denkt als men spreekt over de crème de la crème van het voetbal. Kazachstan staat in het reguliere voetbal slechts op de 119e plaats op de wereldranglijst. In Futsal is het Kazachse elftal echter allesbehalve een klein voetballand. Het land staat vierde op de Europese ranglijst en werd afgelopen zomer vierde op het WK. De clubs in de nationale futsalcompetitie doen het al jaren uitstekend in de Champions League. Keirat Almaty, verreweg de grootste club van Kazachstan, won het toernooi zelfs tweemaal, in 2013 en 2015. Het geheim van al het Kazachse succes komt van de andere kant van de Atlantische Oceaan, meer dan 13.000 kilometer van Kazachstan vandaan.

Brazilië is de absolute top van het Futsal. Het land heeft al vijf wereldtitels en pakte in acht van de negen WK’s eremetaal. De keerzijde, en het geluk van Kazachstan, is dat er zó veel talent is dat zelfs de nummer 200 van Brazilië in andere landen en competities nog een grote speler kan worden. Het geheim van Kazachstan zijn genaturaliseerde Brazilianen. En twee daarvan in het bijzonder: Douglas Junior en Leo Higuita. Het duo is geboren in Brazilië, maar speelt al jaren in en voor Kazachstan. In het huidige Braziliaanse elftal zouden ze waarschijnlijk niet misstaan: zo is Higuita al vijf keer uitgeroepen tot beste keeper ter wereld.

Leonardo de Melo Vieira Leite, zoals Higuita voluit heet, werd geboren in Rio de Janeiro en speelde in zijn jeugd bij grote clubs uit zijn geboortestad als Flamengo, Fluminense en Vasco da Gama. Higuita, die op zijn vijfde al begon met keepen, beproefde zijn geluk in 2009 voor het eerst buiten de landsgrenzen bij Tulpar, de tweede club uit Kazachstan. Na ook een jaar in Portugal te hebben gespeeld, wist Keirat Almaty de keeper in 2011 te contracteren. Vanaf 2013 kon de wereld kennismaken met de unieke speelstijl van de keeper. In de halve finale van de Champions League speelde Higuita als een vijfde veldspeler, veelvuldig weg van zijn eigen doel, en schoot hij zelfs een aantal maal op doel.

Doordat Higuita veelvuldig op de helft van de tegenstander te vinden is, mogen medespelers hem zoveel mogelijk aanspelen en mag hij de bal zo lang bij zich houden als hij wil. Met zijn verwoestende schot en goede techniek is het voor tegenstanders uitermate lastig om de overtalsituatie die Kazachstan zo creëert te verdedigen. De excentrieke speelstijl van de keeper leverde hem in de jeugd de bijnaam Higuita op, naar René Higuita, beroemd vanwege zijn scorpion kick en het feit dat hij zo ver van zijn doel speelde. Naast zijn speelstijl valt de keeper ook op omdat hij altijd met het rugnummer 2 speelt, waar nummer 1 gebruikelijk is voor een keeper.

In 2014, een jaar nadat Higuita besloot voortaan uit te komen voor Kazachstan, arriveerde Douglas Júnior da Silva Negreiros bij Keirat Almaty. Net als de 35-jarige keeper is de twee jaar jongere centrale verdediger van nature een Braziliaan. Douglas werd geboren in Guamare, een havenstadje in het noordoosten van Brazilië. In 2008 liet hij zijn geboorteland achter om zijn geluk te proberen in Tsjechië, waarna Keirat Almaty hem een aantal jaar later oppikte. Ondanks dat Douglas als centrale verdediger speelt, valt hij vooral op door zijn veelzijdigheid. Zo scoort hij vrijwel elke wedstrijd. Het heeft hem de bijnaam Iron Man opgeleverd van Higuita, Douglas noemt de keeper juist Captain America vanwege zijn reddingen en aanvoerderschap.

De twee zijn sinds de samenkomst bij Keirat Almaty onafscheidelijk. Of zoals Douglas in een interview op de website van wereldvoetbalbond FIFA zelfs zei: “Higuita is als een broer die ik mijn hele leven zal kennen.” In datzelfde interview zei de centrale verdediger over de keeper: “Voor mij is hij zonder twijfel de beste keeper ooit. Hij werkt het hardst van iedereen en hij is sensationeel. Hij verdient momenteel ook de prijs voor de beste speler ter wereld, niet alleen keeper.” Higuita was het daar niet mee eens en noemde juist Douglas als de beste speler ter wereld. Het is slechts een voorbeeld van vele waaruit de genegenheid tussen de twee spelers blijkt.

‘Iron Man’ en Captain America’ zijn niet de enige Brazilianen in het Kazachse elftal. Taynan da Silva werd topscorer van de Kazachen in de kwalificatie voor het EK 2022. De coach, Paulo Ricardo Figueira Silva, beter bekend als Kaka (niet te verwarren met de voormalig AC Milan- en Real Madrid-ster), is ook geboren in het land waar sambavoetbal uitgevonden is. De influx van Brazilianen heeft het Euraziatische land geen windeieren gelegd. De lokale futsalspelers in Kazachstan hebben zich qua niveau opgetrokken aan de Zuid-Amerikanen en futsal is er populairder dan ooit. De vierde plaats op het afgelopen WK in juni is daar het directe resultaat van. Taynan scoorde zes keer, Douglas vier keer. Kazachstan verloor in de halve finale pas na penalty’s van de latere winnaar Portugal en moest het hoofd buigen voor Brazilië in de strijd om de bronzen medaille. Ondanks het rijzende niveau heeft het Kazachse elftal een vrij lege prijzenkast. Een derde plaats op het EK 2016 is de enige topdrieklassering op een eindtoernooi tot nu toe.

De Kazachen zijn gebrand om daar meer prijzen aan toe te voegen. Higuita en Douglas zijn inmiddels al ruim de dertig gepasseerd. De twee zullen spoedig het stokje overdragen aan de nieuwe rijzende ster en mede-Braziliaan Taynan Da Silva Redo, die topscorer was van Kazachstan op het WK 2021. Ook Europees gezien doet de 28-jarige ‘winger’ het uitstekend. Taynan werd topscorer van de EK-kwalificatie voor Kazachstan en won in 2021 de Champions League met Sporting Portugal. Taynan werd aanbevolen bij Keirat Almaty in 2017 nadat Higuita hem had zien voetballen op een toernooi in Dubai voor het Iraanse Mes Sungun. In 2019 verloor het Braziliaans getinte Keirat Almaty de finale van de Champions League van Sporting Portugal, waarna Taynan direct transfereerde naar de Portugese club. Momenteel speelt hij in Spanje voor ElPozo Murcia, dat in 2020 nog tweede werd in de Champions League. Samen met Junior moet Taynan Kazachstan van doelpunten gaan voorzien op het aankomende EK.

Makkelijk zal dat niet gaan. Het Euraziatische land geldt in Groep B weliswaar als absolute favoriet, met een vierde plaats op de Europese ranking. Toch is Groep B op papier het meest aan elkaar gewaagd, met Italië (8), Slovenië (11) en Finland (14). Kazachstan versloeg de Italianen in de kwartfinale van het EK 2016 met 5-2. Toch zal Kazachstan op zijn hoede moeten zijn voor de mediterrane tegenstander. Italië heeft zijn kwalificatiegroep afgetekend gewonnen en heeft het toernooi in 2003 en 2014 al een keer gewonnen. Ook de Slovenen kunnen niet onderschat worden. In 2018 reikten ze nog tot de kwartfinale van het EK in eigen land. Finland debuteert op een eindtoernooi, maar zal alles geven om de eerste toernooideelname van glans te voorzien. Dit EK is een van de laatste kansen voor Higuita en Douglas om de titel te grijpen met Kazachstan en ze zullen gebrand zijn om hun sterke vriendschap te bekronen met het hoogst haalbare.